نشریه امان

قلم‌های دلتنگ و دستان منتظر ...
مدتی بود که قصد داشتیم در نشریه بخشی را به نقد و بررسی اشعار ارسالی شما بزرگواران اختصاص دهیم. در این شماره، این کار هر چند با تأخیر اما انجام شد. از این پس شما می‌توانید با استفاده از راه‌های ارتباطی معرفی شده در صفحه «راهنمایی و اشتراک نشریات» اشعار مهدوی خود را برای ما ارسال نمایید تا با کمک کارشناس این بخش، زبان شاعری را با زبان دلتان تطبیق دهیم. منتظر اشعار شما هستیم.
نشسته دل به راه تو
لیلا صادق‌محمدی
نشسته دل به راه تو که نازنین سفر کنی
مگر به خاطر خدا دمی به من نظر کنی

فقط به عشق روی تو به انتظار لحظه‌هاست
خوشا به آن شفق که تو به شهر ما سفر کنی

نمی‌توان جوانه زد میان دشت انتظار
مگر به شوق جرعه‌ای لب مرا تو تر کنی

منم گدای نیمه شب تو شهسوار من بیا
گرفته ظلم، عالمی چرا ز ما حذر کنی

خیمه که زد روی زمین، لشکر شیطان رجیم
حکایت بلند ظلم مگر تو مختصر کنی

سزای ماست این همه ستم‌گری و ظلم‌ها
شکن هوای خفته دل که جرات خطر کنی

دگر نماز عشق را کسی به پا نمی‌کند
که مُرد عدالت علی مگر تو جلوگر کنی

چو کوله بارم پر درد، صبح سپیدم شده شب
کی شوی از پرده برون، شام مرا سحر کنی

غرور مسلمین که مرد، دل تو نازنین شکست
صبا سحر به غنچه گفت که عمر به گریه سر کنی

قبله لیلا مددی به حرمت نگاه دوست
به میمنت که آمدی شود مرا خبر کنی؟


سلام دوست عزیز!
با تشکر از غزل ارسالی شما، لطفا به نکات زیر توجه کنید:
وزن شعر شما «مَفاعِلُن مَفاعِلُن مَفاعِلُن مَفاعِلُن» است. به طور معمول تمام ابیات غزل باید از همین وزن تبعیت کند. خوشبختانه ذهن شما با موسیقی وزن آشناست اما در برخی از ابیات شاهد ایراد وزنی هستیم. به عنوان مثال در بیت دوم اگر واژه «است» را حذف کنیم وزن آن درست می‌شود. بقیه ابیات را نیز بر اساس وزن گفته شده تطبیق دهید تا اشکالات آن‌ها را متوجه شوید.
نکته دیگری که در شعر شما دیده می‌شود این است که ارتباط عرضی بین ابیات وجود ندارد. ارتباط عرضی یعنی بین دو مصرع چنان ارتباط برقرار باشد که نتوان جای آن‌ها را تغییر داد؛ یعنی مثلا اگر یکی از مصرع‌ها را برداریم و جای دیگری از غزل بگذاریم از بار معنایی بیت، کاسته می‌شود.
باید توجه داشته باشید که به کار بردن ترکیبات نامانوس در شعر مثل «هوای خفته دل»، موجب پایین آمدن سطح کیفی آن می‌شود. لازم به ذکر است که هر چه تعداد ابیات بیشتر باشد به منزله بهتر بودن آن شعر نیست. شما می‌توانید برای ارتقای سطح کیفی غزل خود برخی ابیات را که تاثیر چندانی ندارند، حذف کنید.
در کل، غزل خوبی بود. شما استعداد کافی برای سرایش شعر را دارید. تنها باید کمی همت کنید و برای هر چه بهتر شدن اندیشه جاری در شعرتان و همچنین گسترش دایره لغات خود به مطالعه بپردازید.











آقا نگاه کن ...
زهرا ناطقی
آقا نگاه كن، چه غمگين وخسته‌ام
دل را به روي آنچه غير تو بود بسته‌ام
حال خوشی است لحظه به لحظه به ياد تو
با قوم و خويش رشته پيوند گسسته‌ام
مولاي من، چه كنم هجر و انتظار را
طاقت برفت از كف و نالان نشسته‌ام
من بي‌قرار لحظه ديدار روي تو
از بوي ياس نرگس زهرا خجسته‌ام
دنياست جاي دل‌خوشي عاشقان همه
دنياي من تويي و عشق به ديدار بسته‌ام

سلام دوست عزیز!
با تشکر از غزل ارسالی شما، لطفا به نکات زیر توجه کنید:
اولین موردی که در هر شعری درباره آن بحث می‌شود، مبحث وزن است. وزن شعر شما «مفعولُ فاعلاتُ مَفاعیلُ فاعِلُن» می‌باشد. خیلی خوب است که ذهن شما با موسیقی وزن آشناست اما در اکثر ابیات، ایراد وزنی وجود دارد یعنی مصرع شما از چارچوب وزن گفته شده خارج است. تنها بیتی که کاملا درست است و هیچ سکته وزنی ندارد بیت چهارم است. خودتان باقی ابیات را تطبیق دهید.
با توجه به زبان معاصر این شعر، استفاده از لغات کهن در آن ضعف، محسوب می‌شود که به آن دوگانگی زبان می‌گویند. لغات کهنی مانند «برفت» زبان شعر را ثقیل و از زیبایی اثر می‌کاهد. پس باید توجه داشته باشید که زبان شعر شما یک‌دست باشد؛ یا زبان کهن را انتخاب کنید و یا زبان معاصر.
اگرچه بهتر بود تا مفهوم شعر از دلتنگی به موضوع بالاتری اوج بگیرد اما همین که صرفا روی مبحث دلتنگی تمرکز کردید و هر بیت درباره یک موضوع جداگانه‌ای نیست مایه تحسین است. در واقع شما توانستید ارتباط طولی ابیات را تا حدی حفظ کنید.
شعر شما خوب است. خداوند این استعداد را در شما قرار داده تا با مطالعه بیشتر به مراتب بالایی در این عرصه برسید.

کارشناس ادبی: سرکار خانم زهرا مرتضایی. کارشناس ارشد ادبیات پایداری

کارشناس ادبی: سرکار خانم زهرا مرتضایی. کارشناس ارشد ادبیات پایداری