اما اینکه چرا باید برای امام زمان(عج) دعا کرد، دلایل زیادی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از: مهربانی و توجه امام به ما، چنان که امام صادق علیه السلام میفرمایند: «به خدا قسم ما نسبت به شما از خودتان مهربانتریم». همچنین از حضرت مهدی(عج) روایت شده که «اِنّا غَیرُمُهْمِلینَ لِمُراعاتِکُم وَ لا ناسین لِذِکْرِکُمْ وَ لَولا ذلِک لَنَزَلَ بِکُمُ اللأواءُ وَ اصطَلَمَکُمُ الأعداءُ؛2 ما در رعایت حال شما کوتاهی نمیکنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم، که اگر جز این بود از هرطرف گرفتاریها به شما روی میآورد و دشمنانتان شما را از میان میبردند». به راستی اگر کسی برای ما کار کوچکی انجام دهد، آیا از او تشکر نکرده و برای او دعا نمیکنیم؟ حال برای کسی که همیشه حال ما را مراعات میکند و به فکر و یاد ما هست و نقشههای دشمنان علیه ما را از بین میبرد، نباید دعا کنیم؟ آیا نباید برای عزیزی که عزیزمان میکند، دعا کنیم؟
اهل ولا چون نظر به سوی خدا کنند اول به جان گمشده خویش دعا کنند
با این مقدمه به شرح مختصر دعا برای سلامتی امام زمان(عج) میپردازیم.
«اللهم کن لولیک...»
ولیّ خدا کیست و چه صفاتی دارد؟ میتوانیم برای شناخت ولیّ خدا، از خداوند و خود اولیای الهی کمک بگیریم، که معرفی آنان کاملتر است. خداوند در سوره بقره آیه 257 میفرماید: «اللّهُ وَلِی الَّذِینَ آمَنُواْ...؛ خدا ولیّ مؤمنین است» و ائمه اطهار علیهم السلام که خدا ولیّ آنان است (چون مؤمنتر از آن بزرگواران کسی نیست.) ولایت الهی برما دارند، یعنی صاحب اختیار و سرپرست امور مایند. حق ولایت فقط برای خداوند و خالق ما میباشد، او به رسول خود و ائمه اطهار علیهم السلام عنایت فرموده تا سرپرست ما باشند، «إِنَّمَا وَلِیكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاَه وَیؤْتُونَ الزَّكَاه وَ هُمْ رَاكِعُونَ».3
ولیّ خدا طبق آموزههای زیارت جامعه کبیره دارای صفاتی همچون: اقامه کننده نماز و پرداخت کننده زکات،4 آمر به معروف و ناهی از منکر هستند.5 بندگان گرامی خداوند که در حکم، بر او سبقت نمیگیرند و به فرمانش گردن مینهند.6 مطیع محض خدایند و قائمون به امر الهی.7 از پلیدی و گناه دور میباشند.8
امام عصر(عج)، واسطه هر خیر و برکت و رحمت از طرف خداوند برای ما است و هر چه داریم از برکات اوست، در پگاه جمعه، منتظران قدومش میخوانند: «أین السّبب المتّصل بین الأرض و السّماء».9 در واقع ما وقتی دعایی برای حضرت میکنیم خیرش به خود ما بر میگردد، چون او واسطه فیض است، هرچه از برکات و خیرات ازطرف خداوند بر وجود مبارکش نازل گردد، از ایشان به ما میرسد، ما که فقیر و محتاج کرم آن امام همام هستیم.
اینها برخی از صفات ولیّ خدایند، اکنون ما که خود را عاشق و دوستدار و منتظر ظهور آن نور پرفروغ الهی میدانیم، چطور خود را با معشوقمان مطابقت دادهایم، آیا ما همانگونه که در زیارت جامعه میخوانیم: «مطیع لکم؛ مطیع شمایم»، «عارف بحقّکم؛ به حق شما شناخت دارم»، مطیع فرمان و عارف به حقشان هستیم؟ خواستههای نفس و شیاطین انسی و جنی را مقدم میداریم یا درعمل راست میگوییم؟ و«مُقَدّمُکُمْ اَمامَ طَلِبَتی وَ حَوائِجی؛ شما را در خواستهها و حوائجم مقدم میدارم». بهتر است کمی به خود آییم و با گناهانمان کمتر دل آن ماه نورانی را خون کنیم، قول دهیم گناه نکنیم، واجباتمان را ترک نکنیم، شیعه راستین باشیم و ان شاءالله از زمینه سازان ظهور حضرتش.
«الحجّه ابن الحسن...»
در روایتی آمده است: بر نگین انگشتری حضرت مهدی(عج) نقش بسته است: «أَنَا حُجَّه الله؛ من حجت خدایم». حجت به معنای دلیل و برهان است، یعنی خداوند به وسیله ایشان حجت را بر ما تمام نموده و راه بهانه جویی را از ما گرفته است تا ادعایی مبنی بر جهل به احکام و دستورات نورانی پروردگار نداشته باشیم و با وجود ایشان بر ما احتجاج میفرماید. درزیارت جامعه میخوانیم: «حُجَجِ اللهِ عَلی اَهْلِ الدُّنیا وَ الآخِرَه وَ الاُولی» پس باید با تمسک به دستورات آن بزرگوار و اجداد طاهرینش خود را به سر منزل مقصود برسانیم، باید این حجت الهی را درست بشناسیم که اگر نشناسیم گمراه گشته و در وادی هلاکت و نابودی میافتیم و گرفتار فریب دغلبازان و خودخواهان میشویم. همان طور که در دعای معرفت میخوانیم: «اَللّهُمَّ عَرِّفنی حُجَّتَکْ فَانّک اِنْ لَمْ تُعَرّفْنی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَن دینی؛ خدایا حجتت را به من بشناسان، که اگر حجتت را به من نشناسانی از دینم گمراه میگردم».
«صلواتک علیه و علی آبائه...»
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل آیه شریفه «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِكَتَهُ یصَلُّونَ عَلَی النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»10 میفرماید: صلاه و صلوات به معنای انعطاف است و صلاه و درود خدا بر پیامبر صلی الله علیه و آله به معنای انعطاف او به وی است به وسیله رحمتش، البته انعطافی مطلق، چون در آیه شریفه، صلاه را مقید به قیدی نکرده است و همچنین صلاه و درود ملائکه او بر آن جناب، انعطاف ایشان است بر وی، به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند و صلاه مؤمنین بر او، انعطاف ایشان است به وسیله درخواست رحمت برای او. بنابراین وقتی ما بر پیامبر یا اهلبیت علیهم السلام صلوات میفرستیم از خداوند برای آن بزرگواران درخواست رحمت میکنیم تا خداوند از رحمت بی پایان خود بر آن بزرگواران مرحمت فرماید، به امید آنکه آن بزرگواران در درگاه احدیت شفیع ما باشند.
«فی هذه السّاعه و فی کلّ السّاعه...»
در این فراز، از خداوند درخواست رحمت بر امام زمان(عج) و اجداد طاهرینش را میکنیم و میخواهیم که این رحمت از لحظه گفتن ما شروع شود و پیوسته ادامه یابد و موجب رفعت و بلندی درجه آن انوار مقدس گردد.
دلدادگان حضرتش هر جمعه در دعای ندبه میخوانند: «وَ صَلِّ عَلَیهِ صَلاه لاغایه لِعَدَدِها وَ لانِهایه لِمَدَدِها وَلانَفادَ لاَمَدِها؛ بارالها بر او صلوات و درودی بفرست که شمارشش بی حد، انبساطش بیانتها و زمانش بیپایان باشد». درخواست به این صورت، نشان از بلند همتی دعاکننده دارد که میخواهد حتی لحظهای نزول رحمت الهی بر آنان قطع نشود تا موجب کمال بیشتر آنان گردد.
در ادامه دعا شش درخواست ازخداوند برای امام زمان(عج) داریم:
«ولیا...»
حضرت امام مهدی(عج) سرپرست و ولیّ خدا بر ماست و ما از خداوند میخواهیم که ولی برای امام زمان(عج) باشد، چون تنها اوست که میتواند ولیّ امام عصر(عج) باشد، او که از همه بهتر و والاتر است وکفایت میکند (وَ کَفیِ باللهِ وَلیّاً).11
در اینجا خوب است به نکتهای توجه کنیم که امام زمان(عج) ـ که سرپرست همه عالم است و هر چه در عالم است به خاطر وجود اوست ـ خود نیز محتاج خالق و پروردگار است، زیرا اهلبیت و امام زمان(عج) مخلوق خدا و بندگان خدایند که به او نیازمندند و هرچه دارند همه از اوست، چنانکه در زیارت جامعه کبیره خطاب به آن بندگان خدا عرضه میداریم: «عباده المکرمین».
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. غررالحکم.
2 . احتجاج، ج2، ص497.
3 . سوره مائده/55.
4 . أقمتم الصّلوه و آتیتم الزکوه.
5 . أمرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر، المظهرین لأمرالله و نهیه.
6 . عباده المکرمین ألّذین لایسبقونه بالقول و هم بأمره یعملون.
7 . ألمطیعون لله، القوّامون بأمره.
8 . عصمکم الله من الذّلل و آمنکم من الفتن و طهّرکم من ألدّنس و...
9 . فرازی از دعای ندبه.
10 . سوره احزاب /56.
11 . سوره نساء /45.
مهدی عرب صالحی ـ دوماهنامه امان شماره 30