برای این مسئله كه چرا باید برای امام زمان(عج) دعا کرد، دلایل زیادی وجود دارد که مهمترین آنها عبارت است از: مهربانی و توجه امام به ما؛ چنان که از حضرت مهدی علیه السلام روایت شده که «اِنّا غَیرُمُهْمِلینَ لِمُراعاتِکُم وَ لا ناسین لِذِکْرِکُمْ وَ لَولا ذلِک لَنَزَلَ بِکُمُ اللأواءُ وَ اصطَلَمَکُمُ الأعداءُ؛ ما در رعایت حال شما کوتاهی نمیکنیم و یاد شما را از خاطر نبردهایم، که اگر جز این بود از هرطرف گرفتاریها به شما روی میآورد و دشمنانتان شما را از میان میبردند». به راستی اگر کسی برای ما کار کوچکی انجام دهد، آیا از او تشکر نکرده و برای او دعا نمیکنیم؟ حال برای کسی که همیشه حال ما را مراعات میکند و به فکر و یاد ما هست و نقشههای دشمنان علیه ما را از بین میبرد، نباید دعا کنیم؟ آیا نباید برای عزیزی که عزیزمان میکند، دعا کنیم؟
قسمت اول از شرح دعای سلامتی امام زمان(عج) در شماره پیشین آمد و در این شماره، قسمت دوم و پایانی این دعای شریف را ـ که در شبهای قدر به ویژه شب بیست و سوم نیز مورد سفارش قرار گرفته است ـ تقدیم میکنیم.
«و حافظاً...»
امام زمان(عج) هم مانند همه انسانها زندگی طبیعی دارند و همانطور که پیامبران و دیگر ائمه دچار بیماری یا مشکل میشدند، امام زمان(عج) هم به این مشکلات دچار میشوند؛ از این رو، دعا كردن و صدقه دادن برای سلامتی ایشان بیمورد نیست و ائمه دیگر نیز برای سلامتی آن حضرت دعا کردهاند.
امام رضا علیه السلام برای حضرت صاحب الامر علیه السلام این چنین دعا مینماید: «اَللّهُمَّ إِدْفَعْ عَنْ وَلیک ...وَ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ جَمیعِ ما خَلَقْتَ...؛ خداوندا هرگونه بلا را از ساحت ولیّ خود دور گردان ...و او را در پناه خود، از شرّ تمام آنچه آفریدهای، محفوظ بدار و او را از پیش رو و پشت سر و راست و چپ و از بالا و پایین حفظ کن؛ حفاظتی که اگر كسی را آن طور حفظ گردانی، از بین نرود».
«وقائداً...»
قائد به معنای راهبر و پیشواست. در این دعا، از خداوند میخواهیم که خود، راهبر و پیشوای رهبر عالم هستی باشد؛ چون اگر خداوند، ایشان را رهبری نفرماید، حضرت هم دچار مشکل میشوند. بالاترین شخصیت عالم هستی، پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله از خداوند میخواهند: «اِلهی ...لاَتِکلنی إِلی نَفسی طَرَفَه عَینٍ أَبَداً، فَاِنَّکَ اِن تَکلنی إِلی نَفسی أَقْرَب مِنَ ألشَّرّ وَ أَبْعَد مِنَ الخَیرِ؛ خدایا یک چشم بر هم زدن مرا به خودم وا مگذار؛ زیرا اگر مرا خودم واگذار کنی به بدی نزدیک و از خوبی دور میشوم».
«وناصراً...»
در ادعیه دیگر نیز برای یاری حضرت، از خداوند درخواست نصرت شده است. در دعای امام رئوف علی بن موسی الرضا علیه السلام آمده است: «و انصره بنصرک العزیز...و ایده بالنصر و انصره بالرعب؛ او را با نصرت و یاری شکست ناپذیرت یاری فرما...و با نصر و یاری، مؤید فرما و با افكندن ترس و رعب در دل دشمنان، نصرتش بنما». نقل شده است كه امام عسکری علیه السلام در قنوت نماز برای فرزند عزیزشان اینگونه از خداوند مسئلت میكردند: «وَانصُرْهُ عَلی مَنْ عاداه؛ برکسی که با او دشمنی میکند، یاریاش فرما».
شاید این قسمت، تمنّای ظهور حضرت باشد که خداوند، ایشان را برای تحقق حکومت بینظیر، جهانی یاری نماید.
«و دلیلاً...»
این واژه از دلالت گرفته شده است. دلالت به معنای چیزی است که به وسیله آن، شناسایی، حاصل میشود. مثلاً کسی که میگوید «مسجد»، ما میفهمیم منظورش محل عبادت است. دلیل، صیغه مبالغه دالّ و به معنای آن کسی است که از او دلالت خیلی قوی و روشن و زیاد به دست میآید.
از پروردگار عالمیان میخواهیم دلیل امام زمان(عج) باشد؛ یعنی ذات مقدّس الهی، امام را نسبت به هر چیزی، از خیر و شر راهنمایی و دلالت فرماید. وقتی که خداوند دلیل او شد، امری بر ایشان مشتبه نمیگردد و حق و باطل را هیچگاه با هم در نمیآمیزد و اشتباهی نمیکند.
«و عیناً...»
خداوند در قرآن کریم، به پیامبرش میفرماید: «وَ إصِبْر لِحُکمِ رَبّک فِإنَّکَ بِأَعیننَا؛ در راهِ رساندن پیام پروردگارت صبرکن؛ که همانا تو در چشم مایی» یعنی ما مراقب و محافظ توایم. درگفتار روزمره هم گاهی گفته میشود: فلانی جلوی چشمانم است؛ یعنی عملکرد او را میبینم و میدانم چه میکند و مراقب اویم تا کسی گزندی به او نرساند. ما هم در این دعا درخواست میکنیم که خداوند همیشه از امام زمان(عج) حفاظت نماید.
اگر برای حضرت درخواستی میکنیم بدین معنا نیست که خداوند به ایشان عنایت نفرموده؛ بلکه برای این است كه بیشتر شود. چون رحمت الهی بی پایان است و هرچه ارزانی دارد، کم نگردد و نزول رحمت و برکت بر وجود نورانی حضرت مهدی موعود علیه السلام، مقام و درجه ایشان را در درگاه الهی بالاتر میبرد.
«حتّی تسکنه أرضک طوعا...»
در این فراز میگوییم: «خدایا آن سفر کرده ما را محافظت فرما تا اینکه همه اهل زمین با میل و رغبت، مطیع امر او شوند، به فرمانش گردن نهند و با شناخت کامل از جایگاه و مقامش، او را به عنوان حاکم الهی خود برگزینند.»
بعضی به دروغ میگویند: وقتی امام بیاید همه را میکشد؛ در حالیکه این تهمتی بزرگ، بر مهربانترینِ انسانهاست. امامی که طبق روایت حضرت رضاعلیه السلام پدر مهربان و رفیق شفیق ماست، چگونه میتواند ما را بكشد؟ بلکه اگر اشتباهی از سر میزند، با مهربانی و رأفت به ما تذکر میدهد و ما را به صراط مستقیم الهی هدایت میفرمایند. مولای ما که منطقیترین و با استدلالترین و درعین حال مهربانترین فرد عالم هستند ـ هرگز این تهمتها به ایشان نمیچسبد.
البته آن حضرت با بعضی که لیاقت نداشته باشند و دانسته و با علم و شناخت کامل، به ایشان ایمان نیاورند و مانع برپایی اهداف وی گردند، به جنگ میپردازد و برای آرامش و سلامت اهل زمین و زندگی بهشتگونه دوران حکومت جهانی، زمین را از لوث وجودشان پاک میگرداند؛ البته تعداد آنها زیاد نیست.
«وتمتعه فیها طویلاً»
در قسمت آخر دعا درخواست میکنیم که عمر با برکت ایشان طولانی شود و زمان زیادی، فرمانروایی کنند. البته باید هم اینگونه باشد؛ چون انبیا، از آدم تا خاتم و ائمه معصومین، بشارت حکومت سراسر خیر و برکت ایشان را دادهاند و برای آمدنش، روایات شیرینی فرمودهاند. مسلماً مدت حکمرانی حضرت، طولانی و همراه با عدالت گستری و ایجاد مدینه فاضله خواهد بود.
*. دانش پژوه مرکز تخصصی مهدویت.
. بحارالانوار، ج 53، ص 174.
. مصباح المتهجد، ص409.
. الکافي، شيخ کليني، ج7، ص2.
. مسند الامام الرضا، شيخ عزيز الله عطاردي، ج2، ص36.
. بحارالانوار، علامه مجلسي، ج82، ص330.
. سوره طور/48.
مهدی عرب صالحی ـ دوماهنامه امان شماره 31