گاهی در یک اقدام، چند نوع صبر دیده می‌شود. نظیر اقدام حضرت ابراهیم علیه السلام در قربانی کردن اسماعیل علیه السلام که هم صبر بر اطاعت و هم صبر بر مصیبت را لازم داشت.
صبر و شکیبایی
سَلاَمٌ عَلَیكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ.
(فرشتگان هنگام دیدار بهشتیان به آنان می‌گویند:) بخاطر استقامتی که کردید، بر شما درود باد. پس چه نیکوست سرای آخرت.
ـ نکاتی درباره صبر:
1. منشأ و سرچشمه صبر را از خداوند بدانیم: «و ما صبرک الا بالله».
2. مقصد و هدف از صبر را نیز رضایت الهی قرار دهیم، نه خوش‌‌نامی و نه هیچ چیز دیگر: «و لربّک فاصبر».
3. صبر از صفات انبیاست: «کلّ من الصّابرین».
4. صبر، کلید بهشت است: «أم حسبتم ان تدخلوا الجنّه ولمّا یأتکم...».
5. صبر در بلاها و آزمایشات الهی، محک و ملاک شناخت و روشن شدن چهره مجاهدان و صابران است: «و لنبلونّکم حتّی نعلم المجاهدین منکم و الصّابرین».
6. صبر، سبب دریافت صلوات خداوند است:«أولئک علیهم صلوات من ربّهم» (شاید یکی از علل صلوات بر پیامبر و اهل بیت او این است که آنها صابرترین مردم بودند.)
7. صبر نسبت به ایمان، به منزله سر برای بدن است؛ همان طور که پیامبرصلی الله علیه و آله فرمودند: «الصبر من الایمان کالرأس من البدن».
8. صبر، میزان درجات بهشتیان است: «سلام علیکم بما صبرتم» ، «أولئک یجزون الغرفه بما صبروا»، «و جزاهم بما صبروا جنّه و حریرا».
9. صبر، دارای درجاتی است. در حدیثی آمده است که صبر بر مصیبت، 300، صبر بر طاعت، 600 و صبر از معصیت 900 درجه دارد.
10. در سراسر قرآن، فقط در مورد صابران، اجر بی‌حساب مطرح شده است: «انّما یوفّی الصّابرون أجرهم بغیر حساب».
11. قرآن مجید در کنار صبر، شکر را نیز مطرح فرموده است و این، اشاره دارد که مشکلات هم نعمت هستند: «لکلّ صبّار شکور».
12. صبر، وصیّت امام حسین علیه السلام به فرزندش امام سجّاد علیه السلام است: «یا بنیّ اِصبر علی الحقّ و ان کان مرّا».
13. گاهی در یک اقدام، چند نوع صبر دیده می‌شود. نظیر اقدام حضرت ابراهیم علیه السلام در قربانی کردن اسماعیل علیه السلام که هم صبر بر اطاعت و هم صبر بر مصیبت را لازم داشت.
. سوره رعد/24
. سوره نحل/127.
. سوره مدّثر/7.
. سوره انبیاء/85.
. سوره بقره/ 214.
. سوره محمد/31.
. سوره بقره/157.
. بحار، ج9، ص203.
. سوره رعد/24
. سروه فرقان/ 75.
. سوره انسان/12.
. بحار، ج71، ص92.
. سوره زمر/10.
. سوره ابراهیم/5.
. بحار، ج70، ص184.
دوماهنامه امان شماره 33
