حضرت علی اکبرعلیه السلام تمام هستی پدر مظلومش بود، این مطلب را می‌توان از جمله معروف امام حسین علیه السلام هنگامی که بر سر نعش جوانش رسید دریافت که فرمود: «علی الدنیا بعدک العفا؛ پس از تو خاک بر سر دنیا». این جمله حاکی از آن است که امام حسین علیه السلام وجود خود و وجود تمام زیبایی‌ها را در وجود علی اکبرش می‌دید. دنیا و متعلقات آن برای حضرت، بعد از جوانش بی‌ارزش بود،لذا حاضر نبود که بعد از مرگ جوانش زنده بماند.
نسب حضرت علی اکبرعلیه السلام
حضرت علی‌اکبرعلیه السلام از طرف پدر به خاندان وحی متصل بوده، یعنی در خانواده‌ای متولد شده که قرآن کریم در عظمت و جلال آنان می‌فرماید: «فِی بُیوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَیذْكَرَ فِیهَا اسْمُهُ یسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ»؛ «در خانه‌هایی که خدا رخصت داده که قدر و منزلت آنها رفعت یابد و نامش در آنها یاد شود، در آن (خانه‌ها) هر بامداد و شامگاه او را نیایش می‌کنند».
مادرش، لیلا دختر ابی‌مرة عروة بن مسعود ثقفی است که خانواده‌ای نجیب و شریف بوده‌اند. جدّ مادریش، عروة بن مسعود ثقفی اهل طائف است که ضمن داشتن جایگاه والا نزد قریش، وی نماینده مخصوص قریش جهت امضای صلح حدیبیه نزد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله آمده بود و بعد در سال نهم هجری مسلمان گردید و سرانجام در راه ارشاد و تبلیغ قوم خود به شهادت رسید. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بعد از شهادت وی فرمودند: «لیس مثله فی قومه الا کمثل صاحب یاسین فی قومه؛ در قومش کسی مشابه او نبود، مگر صاحب یاسین در قوم و طائفه‌اش.»
حضرت علی اکبرعلیه السلام الگویی برای نسل جوان امروز
الف. جوان باید تمام هستی پدر باشد
حضرت علی اکبرعلیه السلام تمام هستی پدر مظلومش بود، این مطلب را می‌توان از جمله معروف امام حسین علیه السلام هنگامی که بر سر نعش جوانش رسید دریافت که فرمود: «علی الدنیا بعدک العفا؛ پس از تو خاک بر سر دنیا». این جمله حاکی از آن است که امام حسین علیه السلام وجود خود و وجود تمام زیبایی‌ها را در وجود علی اکبرش می‌دید. دنیا و متعلقات آن برای حضرت، بعد از جوانش بی‌ارزش بود،لذا حاضر نبود که بعد از مرگ جوانش زنده بماند.
خوشا حال جوانی که امام زمان دوران وی از او راضی باشد و این چنین از غم فراقش ناراحت شود. این جمله امام حسین علیه السلام نه تنها از باب مهر پدری بود، بلکه یک حقیقت آشکار و تجلی وجودی امام در یک جوان شایسته بود، لذا جوان مؤمن امروز هم باید خود را به مقامی مثل علی اکبرعلیه السلام برساند که مطیع محض نسبت به امام زمان خود باشد و باید در دوران غیبت کبری تمرین این نوع اطاعت را داشته باشد و یا حداقل در مسیر آرمان‌ها و ایده‌های ناب مهدوی حرکت کند.
ب. جوان باید دارای معلومات و بینش باشد
حضرت علی اکبرعلیه السلام با توجه به اینکه مربیانی از اهل‌بیت علیهم السلام در کنار او بودند، در مسائل روز جامعه در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و موضعگیری‌های خاص خود منطبق با روش و سیره امام زمان خود بوده و این نشان از درایت و معلومات او دارد، چرا که در اکثر کتب رجالی نام حضرت علی اکبرعلیه السلام از جمله موثق‌ترین راویان حدیث نقل شده است. البته ایشان نه تنها راوی حدیث بود، بلکه جزء فقها به شمار می‌آمد و وفور علم و علو مقام وی بعد از رتبه معصومین علیهم السلام است.
وقتی ما انحرافی در موضع گیری و بیان مطالب از سوی علی اکبرعلیه السلام نمی‌بینیم، نشان از درایت و سطح علمی بالای وی دارد که در فتنه‌ها و آشوب‌های دوران پخته عمل می‌کرد و در کنار امام زمان خود بود و نمی‌لغزید، جوان امروز هم باید در ارتقای بصیرت و بینش و معلومات و تخصص‌های لازم خود بکوشد و باید در کنار ولی زمان باشد و بستر سازی زمینه ظهور حضرت را فراهم آورد، نه اینکه با انحراف خود و وارد کردن آسیب‌های دینی، غیبت را طولانی‌تر کند. حضرت علی‌اکبرعلیه السلام چون در روز عاشورا و قبل از آن هرگز دچار لغزش نشده جدای از نام نیک، برکاتی بعد از خود به جای گذاشته و تبدیل به الگویی تمام عیار شده است.
در زیارت عاشورا هم به مقامی که نائل شده است اشاره شده. و آن هم سلام دادن بر حضرت علی اکبرعلیه السلام بعد از سلام دادن بر امام حسین علیه السلام می‌باشد «السلام علی‌الحسین و علی علی‌بن الحسین (حضرت علی‌اکبر) و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین».
اگر جوان امروز ما هم این مسیر را طی نماید می‌تواند برکات شیرینی را از زحمات خود در عرصه علم و تقوا به دست آورده و عاقبت به خیر شود.
* . کارشناس مباحث مهدويت.
. سوره نور/36.
. الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص135.
. اصابه في تمييز الصحابه، شهاب الدين الفضل الکنانی العسقلانی، ج4، ص177.
. الارشاد، ج2، ص105.
. تنقيح المقال، ج3، ص128؛ مصابيح الجنان، ص286.
محمدرضا نصوری ـ دوماهنامه امان شماره 24
