سبک زندگی آرمانی که در فضای معاصر و پس از تجربه انقلاب شکوهمند اسلامی می‌توان به ازای آن از واژه سبک زندگی انقلابی استفاده کرد از آن دست سبک‌هایی است که هم به حسب مبانی تئوریک و آموزه‌های نظری و هم از نظر نمونه‌های عینی، واقعی قابل رصد، ضامن الگوی مصرف صحیح و در عین حال کارآمد برای بشریت است.
فرهنگ مصرف هر فرد و جامعه‌ای به سبک زندگی آن فرد و جامعه بازگشت دارد. سبک زندگی مانند موتور محرکه اتومبیل های گوناگونی است که در جاده‌ها در حال حرکت‌اند و بر اساس مصرف قابل مقایسه باهم هستند. این‌گونه می‌توان از سبک زندگی‌های پر مصرف، سبک زندگی‌های کم مصرف و یا حتی سبک زندگی‌های بد مصرف، نام برد و نمونه‌های آن را به نظاره نشست.
در این میان بی‌شک، سبک زندگی آرمانی که در فضای معاصر و پس از تجربه انقلاب شکوهمند اسلامی می‌توان به ازای آن از واژه سبک زندگی انقلابی استفاده کرد. این سبک از آن دست سبک‌هایی است که هم به حسب مبانی تئوریک و آموزه‌های نظری و هم از نظر نمونه‌های عینی، واقعی و تاریخی قابل رصد، ضامن الگوی مصرف صحیح و در عین حال مفید و کارآمد برای بشریت است. بازگشت و بازخوانی این سبک اصیل و ریشه‌دار و تعهد و التزام به آن در مقام عمل حلال مشکلات بسیاری از جوامع اسلامی و حتی غیر اسلامی خواهد بود. آنچه می‌توان بر ادعای فوق مهر تأیید بزند و یا دقت در آن توصیه کند واکاوی مؤلفه ها و پارامترهای موجود در سبک زندگی انقلابی و بررسی نوع رابطه مؤمن انقلابی آرمان خواه با مقوله مصرف است؛ مسأله مهمی که در ذیل به نکاتی از آن اشاره می‌شود:
1. مؤمن آرمان‌خواه انقلابی، دچار کج فهمی نیست
سبک زندگی انقلابی سبک زندگی فهیمانه است و یکی از نقاط تجلی این فهم عمیق در تنظیم رابطه دنیا و آخرت و یا به تعبیری دیگر دین و دنیاست؛ رابطه‌ای کاملاً معقول و منطقی و معتدل. مؤمن انقلابی آرمان‌خواه از کج فهمی‌هایی که بین این دو تباین تام بر قرار می‌کنند و نگاه به یکی را مستلزم چشم‌پوشی کامل از دیگری می‌دانند و تنها راه سعادت دینی و اخروی را در رهبانیت و دوری از هرگونه مصرف پدیده‌های مادی بر می‌شمرند، مصون است و بیزار از آنها.
آرمان‌خواه انقلابی به متعلقات مصرف خویش به دید نعمت الهی نگاه می‌کند و با اذن حضرت حق و با رعایت حلال و حرام بر سر سفره ضیافت الهی میهمان می‌شود و با رعایت ادب و اخلاق و وزانت و تواضع از این سفره بهره‌مند می‌گردد و زمزمه شکر بر زبان جاری می‌سازد و فقط به دام اسرف و تبذیر نمی‌افتد.
2. از مصرف نکردن برای خود دکان نمی‌سازد
مؤمن انقلابی آرمان‌خواه اگرچه همواره در بین مردم محبوب است و دارای احترام و ارج و قرب، اما هیچگاه عقده مشهوریت و محبوبیت ندارد؛ برای خود دکان راه نمی اندازد و به دنبال جمع مرید و هوادار و هواخواه و فدایی نمی‌رود بلکه به شدت و با همان روحیه انقلابی و حماسی خود، تمام قد، در مقابل این گونه افراد قد علم می‌کند، کسانی که با زهد فروشی و ریاکاری و دوری از مواهب و نعمتهای حلال الهی سعی در فریب فطرتهای پاک دارند و بی‌اعتنایی خود به مصرف این نعمتها را شاهدی بر مقامات و کمالات معنوی خود بر می‌شمرند و از این راه، مصداق ترک کنندگان دنیا برای دنیا می‌شوند.
3. مؤمن انقلابی، آرمان‌دار و آرمان‌خواه است
مؤمن انقلابی در سبک زندگی ایمانی، بی‌هدف و رها و سرگردان نیست. او برای خودش آرمان‌های والا و اهدافی متعالی دارد که برای حرکت و کمال و رشد او کشش و جاذبه‌ای بی‌نهایت ایجاد می‌کنند و همه چیز زندگی را با خودشان تنظیم نمایند که از جمله آنها مقوله مصرف است. در سبک زندگی ایمانی مصرف در محک آرمان، قرار می‌گیرد و این‌گونه معنی پیدا می‌کند و البته هیچگاه قوت پیدا نمی‌کند چرا که رسیدن به قله‌های بلند آرمانی و آسمانی هیچگاه با جاذبه مصرف‌گرایی زمین قابل جمع نیستند. به تعبیر امیرالمؤمنین علی (ع): «عزم و اراده‌های بلند و مصمم هرگز با سورچرانی و ولیمه‌خوری یک جا جمع نمی‌شود». مصرف، مادامی محترم است که در اختیار آدمی باشد نه اینکه آدمی بنده و عبد مطیع مصرف‌زدگی قرار گیرد.
4. مؤمن انقلابی در مصرف نکردن هنرمند است
سبک زندگی ایمانی سرشار از لطافت‌ها و ظرافت‌ها و هنرمندی‌هاست. یکی از زیبایی‌های هنرمندانه مؤمن انقلابی، نمود این جلوه است که با حداقل مصرف، موجب بیشترین اثر و خیر و برکت می‌گردد و این‌گونه نه تنها به یک مصرف کننده صرف و مقامی شبیه به انعام و چهارپایان «بل هم اضل»، تبدیل نمی‌شود و مفید فایده می‌افتد بلکه با هنر مصرف از کم‌ترین مصرف، بیشترین فایده را بر جا می‌گذارد.
5. مؤمن انقلابی فرصت مصرف زدگی ندارد
اهتمام به آرمانها اهداف و برنامه‌های ایمانی و آرمانی آن قدر وقت و فرصت و انرژی برای خود می‌طلبند که تمام فرصت‌ها و وقت‌های مؤمن انقلابی را به خود اختصاص دهند و جایی برای امور زاید و تفننی مانند مصرف زدگی و تجمل‌گرایی و اسراف و تبذیر باقی نمی‌گذارند. این‌گونه اگر به اطراف خود نگاهی بیندازیم بر این نکته صحه می‌گذاریم که آن که هدفی در سر ندارد و فرصت‌هایش بی‌هیچ برنامه‌ای، رها شده بیش از دیگران دچار مصرف زدگی است.
6. امتیاز مؤمن انقلابی در توان بر مصرف بیشتر نیست
بسیار کسان هستند که وجه برتری خود بر دیگران را در توان بیشتر بر مصرف می‌یابند و از همین رو به پول و قدرت و مقام علاقه‌مندند اما مؤمن انقلابی در سبک زندگی دینی آرمانی، این بازی را بر هم می‌زند و ساز معادله دیگری را کوک می‌کند که در آن برتری و بهتری نه به توان بیشتر به مصرف‌زدگی که اتفاقاً به کم موؤنه بودن و تقوا و علم و جهاد و حماسه است و گاه دور بودن از این چرخه مصرف‌زدگی و پول‌جویی و ثروت‌خواهی، مایه افتخار می‌شود.
7. مؤمن انقلابی عزیز است
یکی از مهمترین مؤلفه‌های سبک زندگی آرمانی که جزء خط قرمزهای آن حساب می‌شود، مقوله عزت است. عزت آن قدر اهمیت دارد که می‌توان برای حفظ آن از جان گذشت و حسین وار آوای «الموت اولی من رکوب العار» مرگ سزاوارتر از تون دادن به ذلت‌هاست سرداد. مصرف زدگی افراطی است که همواره فرد و جامعه را در موقعیت حاجت و نیاز قرار می‌دهد و از این رو با عزت نفس کشاکش پیدا می‌کند. مؤمن انقلابی عطای این مصرف زدگی را به لقایش می‌بخشد و عزت خود و جامعه‌اش را در معرض آسیب و خطر قرار نمی‌دهد. او دل در گرو نیاز ندارد و عاشق و شیفته دنیای عجوزه هزار داماد نیست!
علاوه بر موارد اشاره شده می توان مؤلفه های مهم دیگری از سبک زندگی و زیستن انقلابی اضافه نمود؛ مواردی مانند کیفیت گرا بودن در مصرف و نه کمیت گرایی، معتدل بودن و معقول بودن در زندگی، پرهیز از عافیت طلبی و رفاه پرستی، مهربانی و رحمت با طبیعت و داشته ها، تدبیر داشتن در زندگی و تأکید بر حیات طیبه بر مبنای تفسیر اهل بیت از حیات طیبه به زندگی آمیخته با قناعت که توضیح هر کدام مجالی دیگر می‌طلبد.
منبع: خیمه‌های معرفت، ش 11.
مسعود دیانی ـ دوماهنامه امان شماره 46
