در احادیث نورانی پیشوایان ما در مورد مصادیق سبک زندگی اسلامی، نکات مهمی مطرح شده است که از جمله آنها و در بحث لباس و پوشش، موضوع لباس شهرت است. رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «کسی که در دنیا، لباس شهرت بپوشد، خدا در قیامت، لباس ذلت بر او خواهد پوشاند» و نیز امام صادق علیه السلام فرمود:« اِنَّ اللَّهَ یبْغِضُ شُهْرَه اللِّبَاس؛ خداوند، شهرت با لباس را دشمن میدارد».
بر اساس احادیث معصومین و از جمله روایات فوق، مراجع بزرگوار تقلید که در عصر غیبت امام زمان و به دستور وی، موظف به پیروی از ایشان هستیم، پوشیدن لباس شهرت را چه برای مرد و چه برای زن، جایز ندانستهاند، اما سؤال آن است که مراد از لباس شهرت چیست؟
حضرات آیات امام خمینی، بهجت و فاضل لنکرانی: «لباسی كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن و یا نحوه پوشیدن آن برای كسی كه میخواهد آن را بپوشد، معمول نیست».
حضرت آیت الله العظمی خامنهای: لباس شهرت، لباسی است كه پوشیدن آن برای شخص، به خاطر رنگ یا كیفیت دوخت یا مندرس بودن آن و علل دیگر، مناسب نیست، به طوری كه اگر آن را در برابر مردم بپوشد، توجه آنان را به خود، جلب نموده و انگشت نما میشود.
حضرت آیات تبریزی و سیستانی: لباس شهرت، لباسی است كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای كسی كه میخواهد آن را بپوشد، معمول نیست، در صورتی كه موجب هتك حرمت و خواری او باشد.
حضرت آیت الله العظمی مكارم: منظور از لباس شهرت لباسی است كه جنبه ریاكاری (خودنمایی) دارد و میخواهد به وسیله آن مثلاً به زهد و ترك دنیا مشهور شود، خواه از جهت پارچه یا رنگ یا دوخت آن باشد. اما اگر واقعاً قصدش سادهپوشی است و جنبه ریاكاری ندارد، نه تنها پوشیدن آن جایز است بلكه عملی است شایسته.
نکتهها:
اولاً: هر چیزی كه تلبس و پوشیدن به آن صدق كند، میتواند شامل این حكم باشد، لذا لباسهایی نظیر كفش، كلاه، پیراهن، دامن، روسری، مقنعه، جوراب، شلوار، مانتو و... اگر به نحوی باشند كه به آنها صدق لباس شهرت شود، شامل این حكم، هستند.
ثانیاً: شهرت به خاطر هر چیزی باشد فرق نمیکند، چه به جهت جنس لباس باشد یا رنگ آن، مثل لباسهایی كه رنگهای بسیار تند و زننده دارند و یا به خاطر مدل آن باشد مانند لباسهایی كه معروف به پانكی هستند و یا به خاطر نحوه پوشیدن آن باشد.
. هر دو حدیث از کتاب مكارم الأخلاق، ص116.
. امام، فاضل و مكارم: عروة الوثقي، (شرايط لباس مصلی)، مسأله ۴۲. خامنهای: استفتاء. فاضل: توضیح المسائل، مسأله ۸۵۶. مكارم: توضیح المسائل، مسأله ۷۷۰. بهجت: توضیح المسائل، مسأله ۷۱۱. تبریزی و سیستانی: توضیح المسائل، مسأله ۸۵۳.
. امام: توضیح المسائل، مسأله ۸۴۵. بهجت: توضیح المسائل، مسأله ۷۱۱. فاضل: توضیح المسائل، مسأله ۸۵۶. توضیح: مراد از آن این است كه انسان لباسی را كه برای او غیر معمول است بپوشد، لذا اگر انسان بزرگی لباسی با مدل بچهگانه بپوشد و یا كسی لباسی بپوشد كه به طور معمول در شأن او نیست آن را لباس شهرت گویند. بنابراین پوشیدن چادر در كشورهای خارج و یا پوشیدن لباسهای محلی در محلی دیگر اگر چه ممكن است موجب جلب توجه شود، لكن اگر این لباس در شأن فرد باشد، پوشیدن آن اشكال ندارد.
. اجوبة الاستفتائات، ج۲، سؤال ۲۸۲.
. توضیح المسائل، مسأله ۸۵۳.
. توضیح المسائل، مسأله ۷۷۰.
. احکام روابط زن و مرد، سید مسعود معصومی، 137و 138.
دوماهنامه امان شماره 45