ای كسانی كه ایمان آوردهاید! هرگاه خدا و رسول شما را به چیزی كه حیاتبخش شماست دعوت میكنند، بپذیرید و بدانید خداوند، میان انسان و دل او حایل میشود و به سوی او محشور میشوید.
نكتهها:
1. حیات، اقسام مختلفی دارد:
حیات گیاهی. «أَنَّ اللَّهَ یحْی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» خداوند زمین را زنده میكند.
حیات حیوانی. «لَمُحْی الْمَوْتی» خداوند مردگان را زنده میكند.
حیات فكری. «مَنْ كانَ مَیتاً فَأَحْییناهُ» آن كه مرده بود و زندهاش كردیم.
حیات ابدی. «قَدَّمْتُ لِحَیاتِی» كاش برای زندگیم چیزی از پیش فرستاده بودم.
2. مقصود از حیاتی كه با دعوت انبیا فراهم میآید، حیات حیوانی نیست، چون بدون دعوت انبیا نیز این نوع حیات وجود دارد، بلكه مقصود حیات فكری، عقلی ومعنوی، اخلاقی و اجتماعی و بالاخره حیات و زندگی در تمام زمینهها میباشد. البتّه ممكن است مراد از دعوت به حیات در اینجا (به دلیل آن كه آیه در كنار آیات جنگ بدر آمده است)، دعوت به جهاد باشد.
3. حیات انسان، در ایمان و عمل صالح است و خداوند و انبیا هم مردم را به همان دعوت كردهاند. «دَعاكُمْ لِما یحْییكُمْ». اطاعت از فرامین آنان رمز رسیدن به زندگی پاك و طیب است، چنانكه در جای دیگر میخوانیم: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیاه طَیبَه» و طبق روایات شیعه وسنّی، یكی از مصادیق حیات طیبه، پذیرش ندای پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در مسألهی ولایت علیبن أبیطالب علیهما السلام و اهلبیت اوست.
4. همانطور كه حیات هر زندهای وابسته به آب است مِنَ الْماءِ كُلَّ شَیءٍ حَی .حیات معنوی هر انسان از رهبران آسمانی است: دَعاكُمْ لِما یحْییكُمْ.
5. در حدیثی از امام صادق علیه السلام میخوانیم كه در تبیین این آیه فرمود: یحْییهَا اللَّهُ بِعَدْلِ الْقَائِمِ عِنْدَ ظُهُورِهِ بَعْدَ مَوْتِهَا بِجَوْرِ أَئِمَّه الضَّلَالِ؛ یعنی مراد از حیات زمین بعد از مرگ آن، حیات زمین است با قیام حضرت قائم (عج) به عدالت پس از ظهورش، بعد از مرگ آن به واسطه جور و ظلم رهبران گمراه.
6. دعوت خدا و رسول، دارای حقیقت و هویتی واحد دارد. «دَعاكُمْ» و نفرمود: «دعواكم»
7. حركت در مسیر خدا و انبیا، حیات واقعی است و كناره گیری از آن، مرگ انسانیت است. «دَعاكُمْ لِما یحْییكُمْ»
8. شرط ایمان واقعی اجابت كردن دعوت خدا و رسول است: «اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ»
9. همه ما خواسته یا ناخواسته در قیامت محشور خواهیم شد، پس به رسولان الهی پاسخ مثبت دهیم. اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ ... إِلَیهِ تُحْشَرُون
. حديد، 17.
. فصّلت، 39.
. انعام، 122.
. فجر، 24.
. نحل، 97.
- انبياء/ 30
- انفال/ 24.
- الغيبة نعمانی، ص 25.
حجت الاسلام و المسلمین قرآئتی ـ دوماهنامه امان شماره 45