اشاره
ما ایرانیها چون اهل دانشیم، یار مهربان یا همان کتاب را خوب میشناسیم، اما امروزه با این یار مهربان خوب برخورد نمیكنیم. آیا تا حالا از خودمان پرسیدیم چند جلد از آنها در خانههای ما احتکار شده و خاک میخورند؟ بعضیها برای خارج كردن كتاب از این وضعیت ایده و فکر جالبی دارند. راستی شما چه فکر بکری در این رابطه دارید؟ پیشنهاد «امان»، نذر و صدقه کتاب است و از شما برای همفکری و اجرای آن، پیشنهاد و انتقاد، همکاری و همراهی میطلبد.
بیان ایده و پیشنهاد
قطعاً شما تا حالا در جشنهای نیکوکاری شرکت و به دیگران کمک کردهاید؛ یا این كه برای حل مشکلتان نذر و عهد و قسم داشتهاید؛ اما آیا تاکنون کتاب را موضوع نذر و صدقه خود قرار دادهاید؟ شما حتماً برای در گذشتگانتان خیرات كردهاید، ولی چه کسی دیده كه برای خیرات درگذشتگانش، کتاب هدیه دهند؟ این در حالی است كه بسیاری از کتابهایی که خواندهایم و در منازل ما جا خوش کردهاند و شاید دیگر به آن مراجعه نکنیم، برای دیگران مفید بوده و میتوان به آنها هدیه داد.
دوستی داشتم كه کتاب میخرید و روی آن مینوشت :«وقف در گردش». به گیرنده میگفت: وقتی آن را خواندی، به دیگری بده و نزد خودت نگه ندار. شخصی به جای خیرات خرما، خیرات کتاب داشت و برای سلامتی عزیزانش کتاب صدقه میداد و برای دفع بلا به جای قربانی،کتاب میخرید و به نیازمندان میبخشید. فردی برای چاپ و هدیه کتاب، مقداری از اموالش را وقف کرده بود. خوش سلیقهای به جای آن که وصیت کند بعد از وفاتش، کتابهایش را به جایی یا كسی ببخشند، در زمان حیاتش و با دستان خودش کتابهایش را میبخشید. به فرموده مقام معظم رهبری: «اگر کتابخوانی فرهنگ رایج شده و در بین مردم ما جا بیفتد، آن وقت کسانی پیدا میشوند که «صدقه کتاب» درست میکنند.»[1]
كتابخوانی و علمآموزی یك واجب عینی
جایگاه كتاب و كتابخوانی در اندیشه رهبر معظم انقلاب بر هیچ كس پوشیده نیست. ایشان بارها در اینباره نكاتی درسآموزی را گوشزد كرده و فرمودند: «اگر انسان بخواهد در زمینه معنوی و فرهنگی، تر و تازه بماند، جز رابطه با کتاب چارهای ندارد. مثل رابطه با یک جویبار دائمی است که در جریان است و تازههایی را در اختیار انسان میگذارد.»[2]و «کتاب، دروازه به سوی گسترده دانش و معرفت است و کتاب خوب، یکی از بهترین ابزارهای کمال بشری است...کسی که با این دنیای زیبا و زندگی بخش، دنیای کتاب، ارتباط ندارد، بیشک از مهمترین دستاورد انسانی و نیز از بیشترین معارف الهی و بشری محروم است.»[3] «برای یک ملت، خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سر وکاری نداشته باشند.»[4]
ایشان با وجود وسایل رسانهای پیشرفته در تبیین جایگاه كتاب این طور اظهار نمودند كه:«هرچه ما پیش برویم، احتیاج ما به کتاب بیشتر خواهد شد. این که کسی تصور کند با پدید آمدن وسائل ارتباط جمعی جدید و نو ظهور، کتاب منزوی خواهد شد، خطاست. کتاب روز به روز در جامعه بشری اهمیت بیشتری پیدا میكند. ابزارهای نو ظهور مهمترین هنرشان این است که مضمون کتابها و محتوای کتابها و خود کتابها را راحت و آسان منتقل کنند. جای کتاب را هیچ چیزی نمیگیرد.»[5] و در نهایت تذكر دادند: «امروز كتابخوانی و علمآموزی نه تنها یك وظیفه ملّی، كه یك واجب دینی است.»[6]
دو دلیل بایستگی انس با كتاب
با وجود این تأكیدها هنوز كتاب جایگاه خود را در میان خانواده نیافته است این در حالی است كه اظهار تأسف رهبر فرزانه انقلاب، از انس كم مردم با کتاب، با توجه به دو عامل مهمی است که اقتضا دارند، مردم دهها برابر بیش از آنچه امروز شاهد هستیم با کتاب انس برقرار کنند. این دو عامل عبارتند از:
اول؛ اسلام: «اسلام پرچمدار کتابخوانی است»[7]، «اگر هر منصفی، به بیانات نبی مکرم اسلام و ائمه علیهم السلام و پیشوایان اسلام نگاه کند میبیند که اینها در چه زمانی، به کتاب و کتابخوانی دعوت میکردند و فرا میخواندند...بنابراین ما امروز میخواهیم آن حکومت و آن نظام و آن فرهنگ و آن تمدن را در کشورمان پیاده و محقق کنیم. پس، ما باید به کتاب اهمیت دهیم».[8]
دوم؛ ایرانی بودن: «اگر از جنبه اسلامی و اسلامیگری، به کلی منصرف شوید و بگویید ما ایرانی هستیم و کاری به اسلام نداریم، باز هم باید به این قضیه اهمیت بدهید، چون ایران- حداقل در قرنهای بعد از پیروزی اسلام- مهد تمدن و مهد فرهنگ و تولید کتاب و محل اوج اندیشه اسلامی است... پس از جهت ایرانی بودن هم که شما نگاه کنید، جا دارد که ما به کتاب بپردازیم».[9]
لزوم توجه بیشتر به كتابهای مهدوی
نكته دیگر در باب كتابخوانی، انتخاب كتاب خوب و مفید است. در این زمینه یكی از موضوعهای مهمی كه میتواند در تعیین یك كتاب و هدیه آن به دیگران سهم داشته باشد، كتابهایی است كه در حوزه مهدویت و امام زمان (عج) نگاشته شده است.چرا كه طبق بیان حضرت آیت الله خامنهای كه برگرفته از انبوه آیات و روایات معصومین است، «مسأله مهدویت در شمار چند مسأله اصلی در چرخه و حلقه معارف عالیه دینی است؛ مثل مسأله نبوت مثلاً، اهمیت مسأله مهدویت را در این حد باید دانست. چرا؟ چون آن چیزی كه مهدویت مبشر آن هست، همان چیزی است كه همه انبیا، همه بعثتها برای خاطر آن آمدند و آن ایجاد یك جهان توحیدی و ساخته و پرداخته بر اساس عدالت و با استفاده از همه ظرفیتهایی است كه خدای متعال در انسان به وجود آورده و قرار داده.»[10]
چند جلد كتاب مهدوی دارید؟
راستی چند جلد کتاب درباره امام مهدی عج دارید که میتوانید به افراد و نقاط محروم ببخشید؟ اگر برای کتابهای مهدویت چنین اقداماتی صورت بگیرد چقدر مفید و مناسب است؟ ما که معتقد به ضرورت طرح و توسعه این فرهنگ و ترویج و تعمیق این مسأله هستیم، چه کرده و چه باید انجام بدهیم؟ بیاید با هم برای امام مهربان، یار مهربان یعنی كتاب را به تشنگان معارف مهدوی برسانیم.
تذكراتی برای پیشگیری از ...
نشریه «امان»، برای جلوگیری از سوء استفاده و اقدامات سود جویانه احتمالی از این امر فرهنگی، پیشنهاد میكند كه:
اولاً؛ نویسندگان و ناشرانی که کتابهای مهدوی دارند، نسخهای از آثارشان را در اختیار ما قرار داده تا بعد از بررسی محتوایی، با تخفیف قابل توجهی تهیه و در اختیار نیازمندان قرار گیرد.
ثانیاً؛ علاقهمندانی که مایل به تهیه کتاب مناسب مهدوی هستند، با متخصصان مهدویت به ویژه مرکز تخصصی مهدویت قم، میتوانند مشورت كنند.
ثالثاً؛ كسانی که مشتاق به مشارکت مالی هستند، میتوانند به شماره حساب نشریه امان(مندرج در صفحه شناسنامه مجله) با عنوان نذر کتاب، مبلغ اهدایی را واریز و یا مستقیماً از انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عج کتابهای مورد نظرشون را تهیه و اهدا کنند.
رابعاً؛ برای نیاز سنجی در این زمینه، اگر موضوعهای خاصی از مباحث مهدویت را لازم میدانید، پیشنهاد کنید. همچنین اگر منطقه محرومی را میشناسید، معرفی نمایید.
منتظر شما هستیم...
________________________________________
[1] - 18/2/1374
[2] - 21/2/1372.
[3] - 4/10/1372.
[4] - 4/10/1372.
[5] - 19/4/1390.
[6] - 04/ 10/ 1372.
[7] - 30/7/1375
[8] - همان.
[9] - همان.
[10] - 18/4/1390.
محمدرضا فوادیان ـ دوماهنامه امان شماره 44