نشریه امان

سیمای یهود در قرآن
«وَ قَضَینا إِلی‏ بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْكِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَینِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِیراً(4) فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما بَعَثْنا عَلَیكُمْ عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَ كانَ وَعْداً مَفْعُولًا (5) ثُمَّ رَدَدْنا لَكُمُ الْكَرَّه عَلَیهِمْ وَ أَمْدَدْناكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ جَعَلْناكُمْ أَكْثَرَ نَفِیرا(6) إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَه لِیسُوؤُا وُجُوهَكُمْ وَ لِیدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَما دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّه وَ لِیتَبِّرُوا ما عَلَوْا تَتْبِیراً».
«ما در كتاب (تورات) به بنی‏اسرائیل اعلام كردیم كه قطعاً شما دوبار در زمین فساد می‏‌كنید و برتری‏‌جویی بزرگی خواهید كرد؛ پس همین كه وعده‏ نخستین فتنه فرا رسد، گروهی از بندگان توانمند و جنگجوی خویش را [برای سركوبی شما] بر انگیزیم؛ پس درون خانه‏‌ها را جست‌وجو كنند [تا فتنه‏‌گران را یافته كیفر دهند] و آن، وعده‏‌ای قطعی است؛ سپس، جنگ را به سود شما و علیه آنان برگردانیم و شما را با اموال و فرزندان كمك كنیم و نیروهای شما را بیشتر قرار دهیم. اگر نیكی كنید به خودتان نیكی كرده‌‏اید واگر بدی كنید [باز هم] به خود بد كرده‌‏اید؛ پس همین كه وعده [فسادگری] دوم فرا رسد، [جنگجویان نیرومند و مؤمن را برای قلع و قمع شما می‌فرستیم] تا سیمای [نظامی وعزّت دنیوی] شما را زشت و [برای گرفتن قدرت] به مسجدالاقصی وارد شوند، همان گونه كه بار نخست وارد شدند و تا آنچه را زیر سلطه درآورده‏‌اند، به سختی ویران كنند.»
این آیه به صراحت از یهود و فساد این قوم در زمین سخن به میان آورده است. برای شناخت ویژگی‌های این قوم پرداختن به همین یک آیه و برداشت نکاتی چند از آن، راهگشاست:
نكته‏‌ها
1) در حوادث تاریخی جزئیات حوادث مهم هستند و موجب سازندگی نیستند؛ بلکه باید آنها درس و عبرت بیاموزیم. خداوند ماجرای نابودی مستكبران یهود را به دست بندگان مؤمن خدا بیان می‌کند تا بگوید: استكبار و كفر، بی‌‏پاسخ نیست؛ چون همین هدف كلّی و تربیتی مقصود بوده؛ لذا آیه جزئیات درگیری و نیروها و سلاح را ذکر نکرده است.
2) سوابق قوم یهود در تورات هم ثبت شده است. «فِی الْكِتابِ»
3) فساد، شامل انواع فسادهای جانی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و سیاسی می‏‌شود. «لَتُفْسِدُنَّ» به صورت مطلق آمده است‏.
4) قرآن برای آن گروهی كه فسادگران بنی‏اسرائیل را سركوب می‏‌كنند، مصداقی بیان نكرده است؛ امّا در تفاسیر، آن را به بخت‏النصّر، طالوت، پادشاه روم، هیتلر و ... تطبیق داده‏‌اند؛ ولی هیچ كدام از آنان با كلمه‏ مقدّس «بَعَثْنا» و کلمه «عباداً لنا» سازگار نیست؛ زیرا اوّلی برای قیامت و بعثت انبیا آمده و دومی نیز برای افرادی همچون پیامبران به كار رفته است؛ بنابراین شاید نظر آیه به آینده‌‏ای باشد كه هنوز نیامده است.
5) بعضی تفاسیر، استكبار و فساد یهود و قلع و قمع شدن آنان را در دو نوبت به افرادی در گذشته‏‌های دور یا نزدیك نسبت داده‏‌اند؛ زیرا مسجدالاقصی در طول چند هزار سال، بارها شاهد حوادث و خاطرات تلخ بوده است؛ ولی شاید با توجّه به آیات و روایات، باید منتظر تجاوز و استكبار اسرائیل در آینده و شکست حتی آنان از بندگان صالح خدا باشیم؛ چنان‌كه از ظاهر آیه‏ 5 و 6 بر می‏‌آید، هنوز بنی‌اسرائیل چنین فساد گسترده‏‌ای را در زمین انجام نداده و چنین پیروزی حتی برای مردان خدا رقم نخورده است.
6) در ذیل این آیات روایات متعددی در تفاسیر آمده که براساس آن برخی نبرد انقلابیون و نابودی یهودیان متجاوز را قبل از قیام حضرت مهدی علیه السلام مؤمن دانسته‌اند كه شمشیرهای خود را بر دوش می‌نهند و تا مرز شهادت پیش می‏‌روند و زمینه‏‌ساز حكومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام می‏‌شوند؛ همان طور که امام صادق علیه السلام درباره: «عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِی» چنین تطبیق کرده است یا امام باقر علیه السلام نیز در تفسیر آن فرمود: «هو القائم و أصحابه».
7) از سنّت‏‌های الهی، نابودی مستكبران طغیان‏گر است: «بَعَثْنا عَلَیكُمْ».
8) تحقّق وعده‏‌های الهی به معنای كنار بودن انسان از وظیفه‏ جهاد نیست: «بَعَثْنا عَلَیكُمْ عِباداً».
9) فراز و نشیب‌های تاریخ و نابودی یهود در پی بلندپروازی آنها بر مبنای قانون و سنّت الهی است: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ...».
10) مساجد، پیوسته پایگاه قدرت ادیان و سمبل قدرت بوده و آزاد كردن مساجد نیز از سلطه كفار از وظائف مؤمنان است. برای سركوب یهودیان متجاوز، مردان خدا وارد بیت المقدّس می‏‌شوند؛ چنان‌كه مسلمانان با فتح مكّه وارد مسجدالحرام شدند: «لِیدْخُلُوا الْمَسْجِدَ».
11) یهود ابتدا قوم خوبی بودند؛ لذا خدا راجع به آنها می‏‌گوید: «فَضَّلْتُكُمْ عَلَی الْعالَمینَ». زنده باد بر شما! بعد گفت: خاك بر سرتان باشد! «وَ باؤُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ». چرا خدا یكبار می‏‌گوید: زنده باد و یك بار می‏‌گوید: مرگ بر شما؟ چون قرآن به‌شدّت از افكار و رفتار آنها انتقاد كرده است. برای نمونه می‌فرماید:
1. رفاه طلب هستند:«لَن نَّصْبِرَ عَلَی طَعَامٍ وَاحِدٍ»؛
2. آنان غرق در گناه و نافرمانی شده اند و قابلیت پاكیزگی را ندارند: «لَمْ یرِدِ اللّهُ أَن یطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ»؛
3. در زمین فساد می‏‌كنند: «یسْعَوْنَ فِی الأَرْضِ فَسَادًا»؛
4. حتی به خداوند تهمت می‏‌زنند و می‌گویند که دست خدا بسته است: «یداللّه مغلوله»؛
5. كتاب الهی را تحریف می‏‌كنند: «یحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ»؛
6. هر كجا وحی طبق میل آن‏ها نباشد، تكبّر می‏‌ورزند: «فَكُلَّمَا جَاءكُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَی أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ»؛
7. از اهل ایمان، بیشترین كینه را دارند: «النَّاسِ عَدَاوَه لِّلَّذِینَ آمَنُواْ الْیهُودَ»؛
8. بعضی انبیا را به قتل رساندند و برخی را تكذیب كردند: «للَقَدْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَأَرْسَلْنَا إِلَیهِمْ رُسُلاً كُلَّمَا جَاءهُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَی أَنْفُسُهُمْ فَرِیقًا كَذَّبُواْ وَفَرِیقًا یقْتُلُونَ»؛
9. غضب شده خداوند هستند: «فَبَآؤُواْ بِغَضَبٍ عَلَی غَضَبٍ»؛
10. حضرت عیسی و حضرت داوود گروهی از آنان لعن کرده بوده‌‏اند: «لُعِنَ الَّذِینَ كَفَرُواْ مِن بَنِی إِسْرَائِیلَ عَلَی لِسَانِ دَاوُودَ وَعِیسَی»؛
11. در مقابل منکرات بی‌اعتنا هستند: «كانُوا لا یتَناهَوْنَ عَنْ مُنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ ما كانُوا یفْعَلُونَ تَری كَثِیراً مِنْهُمْ یتَوَلَّوْنَ الَّذِینَ كَفَرُوا»؛
12. اهل رفاه طلبی هستند: «اِنّا هاهُنا قاعِدُونَ»؛
14. انتظارات و توقعات‏ زیاد دارند: «وَ إِذْ قُلْتُمْ یا مُوسی لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّكَ یخْرِجْ لَنا مِمّا تُنْبِتُ الارْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنی بِالَّذِی هُوَ خَیرٌ»؛
15. تعصب نابجا دارند: «وَ قالَتِ الْیهُودُ لَیسَتِ النَّصاری عَلی شَی‏ءٍ»؛
16. دنیا گرایی‏ ویژگی آنهاست: «فَوَیلٌ لِلَّذِینَ یكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَیدِیهِمْ ثُمَّ یقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللّهِ لِیشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلِیلا»؛
17. پیمان شكن هستند: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ لا تَعْبُدُونَ إِلا اللّهَ وَ بِالْوالِدَینِ إِحْساناً وَ ذِی الْقُرْبی وَ الْیتامی وَ الْمَساكِینِ وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً وَ أَقِیمُوا الصَّلاه وَ آتُوا الزَّكاه ثُمَّ تَوَلَّیتُمْ إِلا قَلِیلا مِنْكُمْ»؛
18. انحصار طلبی،‏ روش آنهاست: «وَ قالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النّارُ إِلا أَیاماً مَعْدُودَه»؛
19. خوی استكباری دارند: «وَ قَضَینا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْكِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الارْضِ مَرَّتَینِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِیراً»؛
21. در پی اختلاف‏ افكنی هستند: «وَ لَقَدْ آتَینا مُوسَی الْكِتابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ»؛
22. گناه خود را توجیه می‌کنند: «وَ سْئَلْهُمْ عَنِ الْقَرْیه الَّتِی كانَتْ حاضِرَه الْبَحْرِ إِذْ یعْدُونَ فِی السَّبْتِ إِذْ تَأْتِیهِمْ حِیتانُهُمْ یوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً وَ یوْمَ لا یسْبِتُونَ لا تَأْتِیهِمْ كَذلِكَ نَبْلُوهُمْ بِما كانُوا یفْسُقُونَ».
12) سؤال: آیا شعارهایی از قبیل «مرگ بر آمریكا» و «مرگ بر اسرائیل» در مسجد و مكان‏های مقدّس صحیح است؟ پاسخ: قرآن در آخرین آیه سوره فتح در معرفی مسلمانان واقعی می‏‌فرماید: «اشدّاء علی الكفّار رُحماء بینهم تَراهم رُكّعاً سُجّداً»؛ آنان به كفّار سخت و به مؤمنان مهربان هستند». آنان را در حال ركوع و سجود می‏‌یابی كه در صدد كسب رضای خداوند هستند. در این آیه، قبل از ركوع و سجود، «اشدّاء علی الكفار و رحماء بینهم» مطرح شده است. شعار «مرگ بر آمریكا» و «مرگ بر اسرائیل» مصداق و نمونه‏‌ای برای عمل به آیه «اشدّاءُ علی الكفّار» است كه در متن قرآن آمده است؛ البتّه نباید فقط به سر دادن شعار اكتفا كرد كه مهم‌تر و بهتر از شعار، شدّت عمل است كه در سایه تحصیل، وحدت، ابتكار، خودكفایی، عزّت نفس، نفوذناپذیری و دوری از هر نوع سازش و نرمشی كه سبب طمع بدخواهان شود، به دست می‏‌آید.
13) سؤال: آیا در قرآن، دلیلی برای شركت در راهپیمایی و تظاهرات داریم؟ پاسخ: خداوند در قرآن می‏فرماید: «ولایطؤون مَوطئاً یغیظُ الكفّار ... الّا كُتب لهم به عَملٌ صالح». هیچ حركت دسته جمعی كه كفّار را عصبانی كند، صورت نمی‏‌گیرد؛ مگر این‌كه برای آن، پاداش عمل صالح ثبت می‏‌شود.آری! راهپیمایی‏‌هایی كه دشمنان اسلام و مسلمین را عصبانی كند، عمل صالح است. این راهپیمایی‏‌ها به خصوص آن‌گاه كه از طریق وسایل ارتباطی و ماهواره‏‌ها منعكس می‏ شود، اگر برای اهداف‏ مقدسی صورت گیرد، نوعی حضور در صحنه، عبادت دسته جمعی و امر به معروف و نهی از منكر عملی و عامل تقویت روحیه مردم و تهدید دشمن است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی ـ دوماهنامه امان شماره 43