نشریه امان

(جهانی شدن تجارت‌های ناشایست در سایه «جهانی سازی»)

سخن آغازین
زمانی كه اصطلاح «جهانی سازی» در میانه دهه 1990 میلادی به شعار روز تبدیل شد، درك مشترك خیلی‌ها از جهان را زنجیره‌ای از «پایان ها» تشكیل می‌داد؛ پایان فقر، پایان بی‌عدالتی، پایان فساد، اما امروزه در میانه بدترین بحران‌های ناشی از جهانی سازی ما در عوض شاهد پایان‌های دیگر هستیم، یعنی پایان انسانیت، اخلاق و معنویت؛ نتیجه این وضع بروز یك گفتمان در حال ظهور پیرامون جهان است كه سؤال آغازینش، خود تعریف گر آن است؛ سرانجام این جهان به كجا می‌انجامد؟
واژه نارسای جهانی سازی، خیلی زود به واژه اختصاری برای واداشتن مردم به پذیرش سرنوشت جبری خویش تبدیل شد؛ شاید جهانی سازی در گسترش ارتباطات و فناوری در سطح جهان نقش خوبی ایفا كرده باشد، اما باید اعتراف كرد كه پیامدهای ناشایستی هم به دنبال داشته است. دنیای امروز با سطوح بی‌سابقه‌ای از گرسنگی، فقر، نابودی زیست محیطی، نابرابری جهانی و فروپاشی مالی مواجه است. بزرگترین دل مشغولی جهانی شدن، پول ، سرمایه و قدرت است، از این رو در آغاز قرن بیستم، از یك سو شاهد به تاراج رفتن خصایل انسانی و فطرت ناب بشری و از سوی دیگر حاكمیت بلامنازع خیانت، بی‌وفایی، آزمندی، حرص و طمع بودیم. سنگ بنای جهانی سازی، بر محوریت پول و بازار قوام یافته و دیگر مجالی برای عرض اندام احساسات و عواطف انسانی باقی نگذاشته و فرهنگ چند هزار ساله انسانی، در معرض تندباد «منطق بازار» در حال فنا شدن و به یغما رفتن است.
شناخت صحیح پیامدهای جهانی سازی ما را در مدیریت، تغییر و بازسازی معیارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی كمك می‌كند. بحران‌های اخیر در دنیا، ضعف‌های ساختاری جهانی سازی را بار دیگر آشكار كرد و نشان داد كه جهانی سازی توان پاسخ گویی به چالش‌های دنیای پیچیده‌ی امروز را ندارد.
جهانی شدن تجارت‌های شیطانی
از جمله تهدیدها و آسیب‌های ناشناخته «جهانی سازی» جهانی شدن تجارت‌های شیطانی و ناشایست است. كه هر ساله میلیون‌ها خانواده به سبب این گونه تجارت ها، فرو می‌پاشد. البته اگر منصفانه بنگریم، جهانی شدن باعث خلق جرم و جنایت در جهان نبوده چرا كه انسان‌ها قبل از این دوره هم، مرتكب جرم و جنایت می‌شدند، اما این واقعیت غیر قابل كتمان را نباید نادیده گرفت كه جهانی شدن باعث تولد جرایم جدید و گسترش و جهانی شدن آن با استفاده از ابزارها و فناوری‌های نوین بوده است. كشورهای به اصطلاح متمدّن غربی، علاوه بر چپاول مالایملك مستضعفان و درماندگان؛ با دست‌های آلوده خود به خون بی‌گناهان و بی‌پناهان، اقدام به سرقت و خرید و فروش كودكان زنان و دختران معصوم جهان سوم كرده تا آنان را در بازارهای شیطانی، شركت‌های دارویی، مؤسسات بین المللی خرید و فروش اعضای بدن ، بفروشند.
كسانی كه عربده‌های دموكراسی و دفاع از حقوق بشر دروغین آنان، گوش فلك را كر كرده، با همان سلاح نخ نماشده، كمر به انهدام انسان و انسانیت بسته‌اند.
1.‌ تجارت شیطانی اعضای بدن انسان
اگر در گذشته استعمارگران زمین، مال و خانه مستمندان را نشانه گرفته بودند، امروزه آنان اندام‌های انسانی را با پول و زور و دزدی كودكان، تصاحب می‌كنند و تجارت انسان و آدم خواری مدرن، به سایر خصوصیات رذیله سرمایه‌داری استعماری افزوده شده است. افراد فقیر در هند، آمریكای جنوبی و افریقا به علت فقر اعضای بدن خود را می‌فروشند و این اندام‌ها در كشورهای ثروتمند به قیمت‌های گزاف عرضه می‌شود، بازارهای جهانی خرید و فروش اعضای بدن انسان از آن جهت رشد یافته كه تقاضا برای خرید عضو بدن از سوی طبقات مرفه و ثروتمند در كشورهای غربی روز به روز افزایش یافته است و مردم فقیر كشورهای جهان سوم منبعی پایان ناپذیر و ارزان در عرصه جهانی این معاملات شیطانی به شمار می‌روند. در حالی كه برای مردم عادی یك عضو بدن یك جزء زنده، جاندار و با روح از خود آنهاست كه دوست دارند تا زمان مرگ همراهشان باشد برای قاچاقچیان این عرصه، قلب یك پمپ است و كلیه یك فیلتر. كالایی كه بهتر است از آن استفاده شود تا این كه از بین برود.
2.‌ تجارت شیطانی كودكان
شكارچیان انسان اكنون كودكان جهان سوم را به صورت كالای پر سود هدف تجارت خود قرار داده‌اند. امروزه در كشورهای اروپایی بازارجهانی فروش كودكان شیرخوار و خردسال رشدی روز افزون دارند. در سال‌های اخیر این تجارت هر روز توسعه بیشتری یافته است و بر عكس افكار عمومی هر روز كمتر و محدودتر از این موضوع باخبر می‌شود. بر خلاف توجیهات موجود در كشورهای غربی كه معتقدند این تجارت وسیله‌ای است كه عده‌ای از كودكان گرسنه و در حال مرگ جهان سوم نجات می‌یابند و یك زندگی مرفه و آینده‌ای روشن برای آن‌ها تامین می‌شود، مشاهده می‌شود كه چه اقدامات جنایی و غیر انسانی در این تجارت جهانی انجام می‌شود. اعلام مرگ به هنگام تولد و فروش آن، اعلام گم شدن و یا مردن كودك در پرورشگاه و مهد كودك، دزدیدن و یا ایجاد خانه هایی برای مادران حامله تا كودكانشان پس از تولد از آنها گرفته شود. از جمله روش‌های معامله كودك است.
3.‌ تجارت شیطانی مواد مخدر
تجارت سازمان یافته قاجاق مواد مخدر امروزه به صورت چند ملیتی اداره می‌شود. نه مرز می‌شناسد و نه ملیت. سرمایه در گردش این تجارت در سال 2003، حدود 400 میلیارد دلار برآورد شد كه سود حاصل از این صنعت بیش از 600 میلیارد دلار است، در تمام نقاط جهان همه گونه مواد مخدر یافت می‌شود. و دسترسی آسان به مواد مخدر امنیت انسانی تمام كشورها را دچار مشكل كرده است. یكی از شیوه هایی كه در این تجارت جهانی همواره مدنظر است گسترش اعتیاد و دامن زدن به مصرف هر چه بیشتر مواد مخدر، به ویژه هروئین در میان جوانان و نوجوانان و فلج ساختن نیروهای فعال كشورهای رو به پیشرفت است تا از این طریق زمینه تضعیف و تحقیر ملت‌ها به منظور سلطه و غارت هرچه بیشتر فراهم شود.
4.‌ تجارت شیطانی زباله‌های سمی
زباله‌های سمی و خطرناك مواد زاید جامد یا مایعی هستند كه به علت كمیت غلظتی و یا كیفیت فیزیكی و شیمیایی می‌توانند باعث افزایش میزان مرگ و میر و یا بیماری بسیار جدی شوند. زباله‌های خطرناك معمولاً یكی از مشخصات قابلیت انفجار، احتراق، واكنش پذیری و سمی را دارا می‌باشد.
از میان بردن زباله‌های سمی از بزرگترین دغدغه‌های كشورهای پیشرفته می‌باشد زیرا از یك طرف مستلزم مخارج سنگین است كه در حقیقت این كشورها حاضر به پرداخت آن نیستند و ترجیح می‌دهند كه برای فرار از این مخارج، آن را به كشورهای دیگر صادر كنند و دیگر آن كه در كشورهای اروپایی، خطر این زباله‌های سمی برای مردم روشن گشته و آنان مانع از این می‌شوند كه زباله‌های سمی در اطراف شهرها یا روستاهای آنان دفن شود.
البته تجارت جهانی زباله عمدتاً به صورت پنهانی صورت می‌گیرد، در حالی كه دولت‌های صادر كننده از جریان این گونه تجارت‌ها اطلاع دارند، تنها این ملت‌های مظلومند كه از این امر بی‌خبرند. در بازارهای جهانی «زباله» كشورهای استعماری صادر كننده اند و بدیهی است تا زمانی كه تولیدشان در چارچوب نظام سرمایه داری در جهان انجام می‌شود، نمی‌توانند از آن صرف نظر كنند.
5.‌ تجارت شیطانی اسلحه
شاید كمتر كسی بداند كه سوداگری اسلحه اولین شاخه بزرگ اقتصادی جهان امروز را تشكیل می‌دهد. از سالیانه پنج تریلیون دلار حجم كل تجارت جهانی حداقل 16 درصد آن (800 میلیارد دلار) به اسلحه تعلق دارد. از این میان 8 درصد (400 میلیارد دلار) به تجارت مواد مخدر تعلق دارد. و تجارت مواد مخدر نیز دومین شاخه‌ی بزرگ اقتصاد جهان امروز است.
این در حالی است كه اگر هر ساله فقط 40 میلیارد دلار صرف مبارزه با بی‌سوادی و فقرزدایی شود، پس از ده سال جهل و فقر ریشه كن شده و تمام مردم دنیا از سواد و بهداشت و تغذیه كافی برخوردار خواهند شد. به راستی این سرمایه‌های عظیم از كجا می‌آید و چه كسانی از گردش آن سود می‌برند؟ چرا از پرسود ترین شاخه اقتصاد جهانی یعنی اسلحه و نقش آن در توسعه نیافتگی و عقب ماندگی ملت‌ها سخنی در میان نیست؟ فروش مستقیم اسحله به كشورهای توسعه نیافته نیز بخش مهمی از تجارت جهانی اسلحه را شامل می‌شود.
كمپانی‌های تسلیحاتی ایالات متحده آمریكا و بریتانیا اولین و دومین صادر كننده بزرگ اسلحه به كشورهای جهان سوم هستند. ایالات متحده آمریكا 1/49 درصد بازار اصلحه جهان سوم را در اختیار دارد. در سال 1999میلادی فروش اسلحه آمریكا به این كشورها 9/12 میلیارد دلار بود كه در سال 2000میلادی رشد چشمگیر كرد و به 6/18 میلیارد دلار رسید. كمپانی‌های تسلیحاتی بریتانیا 19 درصد بازار اسلحه كشورهای جهان سومی را در اختیار دارند. امروزه گران قیمت ترین كالای جهان هواپیماهای نظامی و جنگنده‌های هوایی است یك فروند جنگنده اف 22، حدود 200 میلیون دلار قیمت دارد.
جنایت، شقاوت، نژاد گرایی، خودكشی، دیگر كشی در كشورهای سازنده این سلاح‌ها به خوبی نمایان است. تبهكاری، فساد، تجاوز و رفتارهای غیر انسانی، امروزه در ردیف بزرگترین معضل كشورهای غربی قرار گرفته است.
6.‌ تجارت شیطانی دارو
اكثر داروهایی كه در كشورهای سرمایه داری عرضه می‌شوند، نه فقط بر حیوانات، بلكه بر ملت‌ها و در پاره‌ای موارد بر مردم خود این كشورها نیز آزمایش می‌شوند. اما میدان اصلی تجربه‌های دارویی بر مردم بی‌اطلاع و بی‌خبر كشورهای جهان سوم به خصوص زنان و كودكان است و شریك جرمشان پزشكان یا بیمارستان‌ها و موسساتی هستند كه در ازای دریافت رشوه، چه به صورت نقدی و یا كالایی و یا مسافرت‌های تفریحی این داروها را تجویز می‌كنند و سپس نتیجه را به مركز دارویی گزارش می‌دهند. این نوع آزمایش‌ها كه به صورت پنهانی و بدون اطلاع بیماران انجام می‌گیرد، نه فقط در بسیاری موارد موجب بروز عوارض گوناگون در بیماران كه منجر به مرگ نیز می‌شود. موارد فراوانی را می‌توان ذكر كرد كه داروهای قدیمی زمان گذشته، آثار سویی ایجاد كرده است.
نمونه‌های فراوانی حكایت دارد كه چگونه داروهایی كه پس از مدتی مصرف در كشورهای سرمایه داری به علت ایجاد آثار جنبی خطرناك، ممنوع شده‌اند. همین داروها تا مدتی در كشورهای دیگر عرضه شده اند و یا اینكه داروی یك بیماری خاص در جهان به عنوان داروی دیگری برای بیمار و یا بیماری هایی كه شیوع یافته اند، بازار فروش پیدا كرده‌اند.
در این میان نباید نقش شركت‌های تولید دارو را در قاچاق جهانی این كالا نادیده گرفت، آنان تلاش می‌كنند تا با همكاری شركت‌های تبلیغاتی و بازاریابی، بسیاری از مشكلات عادی جسمی ناشی از زندگی روزمره ما را به عنوان بیماری‌های دامنه دار و خطرناك و نیازمند دوره‌های طولانی مصرف دارو به ویژه داروهای عصبی معرفی نمایند. بازاریابی غیر اخلاقی و قیمت شكنی دارویی از نكات قابل ملاحظه در این زمینه می‌باشد.
اگر چه اقدامات مختلفی از اعتبارات و مخالفت‌ها برای متوقف شدن اقدامات شركت‌های فرا ملیتی دارو انجام شده است ولی مقادیر عظیمی از داروهای بالقوه خطرناك همچنان خارج از كنترل مقام‌ها و مسؤولان بهداشتی جا به جا می‌شود و بخش‌های غیر رسمی و خصوصی همچنان منابع اصلی دارو به حساب می‌آیند.
با وجود مصرف خودسرانه انبوه این داروها توسط شهروندان و بروز عوارضی جانبی ناشی از آن ها، در این افراد، آیا اصولاً این شركت‌ها نیازی به آزمایش داروهای خود بر روی حیوانات آزمایشگاهی خواهند داشت؟!
7.‌ تجارت شیطانی زنان و دختران
همزمان با گام نهادن بشر به سكوی آسمان، كره ماه و حكم فرمایی فناوری بر مغز و اراده بشر، فرشته‌ی عفت و اخلاق نیز از بسیاری جوامع رخت بربست. زن كه در پشت پرده حیا و عصمت به صورت فرشته‌ای تصویر می‌شد و انسان را به آسمان عفت و عرفان سوق می‌داد و شریك بلامنازع زندگی قلمداد می‌شد، در معرض هجوم همه جانبه جریان‌های سوء سیاسی و تبلیغاتی و سراشیبی سقوط قرار گرفت و كرامت ذاتی اش زیر غباری از غفلت و فراموشی مدفون شد.
از آن پس، اساس ازدواج‌ها در هم ریخت و همه به دور چراغ شهوت رقصیدند و نظامات دقیقی كه در طول قرن‌ها عمر و زندگی آدمیان برای اداره و بقای خانواده وضع شده بود و نیز روحانی ترین روابط انسانی میان زن و مرد یكباره فرو ریخت و از ارزش و اعتبار زن، در نظر مردانی كه برای وصول به كعبه وجود زن حریمی ملكوتی ساخته بودند، كاسته شد تا آن جا كه آنچه از بدی و گناه و عصیان و خیانت و كم ارادتی و تجاوز به زن و مقام شامخ او بود، در حق او روا داشتند. این تجاوز به حقوق زن، سیر تاریخی و دردناك خود را پیمود تا امروز كه پلیدترین جنایات و تجاوزات بی‌شرمانه و شكنجه‌ها و شكم دریدن ها، در حق زنان بی‌پناه اعمال می‌شود. بنابر تحقیقات مقامات قضایی غرب، تجار معاملات زنان و كودكان دارای قدرتهای عظیم اقتصادی هستند و درآمدهای آنان بالغ بر هزاران میلیون دلار در سال است.
در حال حاضر اروپا، مركز اصلی معاملات بین المللی تجارت زن می‌باشد. دهها هزار زن و دختر از جهان سوم برای كار در منازل، تمیز كردن ادارات و شركت‌ها و همچنین برای تحویل به روسپی خانه‌های اروپایی دلالی می‌شوند.
روسپی گری و صنعت‌های جنسی مرتبط با آن، میكده ها، باشگاه‌های رقص، روسپی خانه‌ها، روی اقتصاد زیرزمینی پرحجم تكیه می‌كنند كه توسط سازمان‌های فراملیتی كنترل می‌شود. زنجیره‌های هتل داران بین المللی، شركت‌های هوایی و صنعت توریستی به شدّت از صنعت تجارت جنسی سود می‌برند و به دولت‌ها نیز از این بابت سود می‌رساند.
جهانی شدن سرمایه از این پس با زنانه شدن بیش از پیش گسترده مهاجرت‌ها توصیف می‌شود. ما با كالایی شدن زنان و كودكان روبروییم. شكل جدید بردگی محصول تجارتی است كه موضوع آن میلیون‌ها زن و كودك است.
سخن آخر
در یك جمع بندی نهایی، تحولات عمده‌ای به طور همزمان در جهان به وقوع پیوسته است كه ادامه حیات سیاسی پدیده «جهانی سازی» را با بحران مواجه ساخته است.
تغییرات گسترده اقتصادی، تشدید نابرابری‌ها و تبعیض‌ها در عرصه تولید، خدمات و توزیع، بی‌عدالتی در در آمدها، مسخ ارزش‌های ملی و دینی، هویت زدایی، قدرت یافتن شركت‌های چند ملیتی، تسلط بر نهادهای بین المللی و اتحادیه‌های جهانی، جهانی شدن فقر و بیكاری، شیوع بیماری ها، تخریب محیط زیست، بحران‌های مالی، گروه‌های منحرف و شیطانی و فرقه‌های ساختگی، بخشی از این تحولات عمده است. بی‌تردید در عصری چنین متحول، اخلاق و بصیرت قادر به حیات نخواهند بود.
تنها نیم نگاهی فارغ از مشهورات زمانه كه ظواهر را به كناری زند، و به اعماق بنگرد، كافی است تا دریابیم كه خدای علم در ولایت و سرپرستی دنیای پس از رسانس، با ناكامی هایی بس جانكاه و انسان سوز مواجه بوده است. علم مدرن اگر چه به مدد مولود خود تكنولوژی، «آسانی» را به بشر مدرن، عرضه كرده است اما «آسایش» را هرگز! و به راستی آن چه نیاز درون پرتلاطم و جهان پهناور وجود آدمی است، آسانی است یا آسایش؟ و آنچه جان و روح آدمی را تابناك و متبلور می‌كند، برق ظواهر و ابزار قدرتمند و امكانات انبوه مادی است یا جذبه و درخشش معنویت و غایت اندیشی؟
فرزند علم یعنی تكنولوژی گرچه پر مدعاتر از علم در حل مشكلات بشر می‌باشد ولی به مراتب از آن ناتوان‌تر و ضعیف‌تر است.
اما در این میان، بین الگوی حكومت مطلوب ادیان الاهی؛ به خصوص اسلام و الگوی ناشی از اندیشه بشری تفاوت‌های جدی وجود دارد. آرا و اندیشه‌های بشری، هر چند قوی و متقن، به دلیل محدودیت‌های انسان و محور بودن شعاع اندیشه‌ی او در تار و پود حیات مادی و امور عینی در عرصه پیش بینی و ارائه الگوی سیاسی كارآمد برای آیندگان، با كاستی‌های جدی‌ای رو به رو است. طراحی دقیق الگوی مطلوب حكومت، نیازمند آگاهی وسیع و آشنایی با زوایای مختلف بشری و نیازمندی‌های مادی و روحی است. كه اندیشمندان سیاسی فاقد چنین آگاهی‌ای هستند.
الگوی برگرفته از وحی كه شعاع نامحدود نیازمندی‌های بشر را مورد توجه داشته و به زوایای مختلف امیال و خواسته‌های او توجه نموده، از استحكام، سازگاری و جامعیت بیشتری برخوردار است.
اسلام، دارای ماهیت جهان شمول و عالم گیری است كه بر خلاف ادیان پیشین، مخاطبان خود را فراتر از مرزهای خونی و خاكی، در میان ابنای بشر و همه جوامع انسانی جست و جو می‌كند.
از میان همه ایده‌های جهانی سازی، اسلام، برترین و كامل ترین شكل جهانی سازی دینی را مطرح كرده است. مخاطبان جهانی‌سازی اسلامی، نه عرب هستند، نه عجم، نه مكی، نه مدنی، و نه حتی مسلمانان، بلكه همه مردمند و معنویت (خدا) و عقلانیت (انسان) دو عنصر اساسی آنند.
وضعیت كنونی جهان، با ضعف‌ها و قوت ها، نقاط مثبت و منفی، نظریه‌ها و آرمان ها، خواسته‌ها و نیازها و طرح‌ها و برنامه ها، بهترین و روشن ترین، دلیل و برهان ، بر اثبات ضرورت حكومت جهانی حضرت مهدی (عج)، و نیاز به آن است؛ كاستی‌ها و نقصان موجود در نظریه‌ی «جهانی سازی» نیاز و احتیاج بشر به حكومت مقتدر و عدالت گستر را تعمیق می‌بخشد؛ زمینه را برای ظهور او فراهم می‌سازد؛ سطح آگاهی و بینش مردم را بالا می‌برد؛ آنان را آماده پذیرش دولت كریمه و حكومت جهانی او می‌گرداند.
فهرست منابع
جهان در سراشیبی سقوط، جرمی ایفكین و تدهوارد، ترجمه محمود بهزاد، انتشارات سروش، تهران، 1374ش.
دنیای متمدّن، هانس پترمارتین و هارالد شومن، ترجمه عبدالله كوچك‌زاده، خانه كتاب، تهران، 1386ش.
اسلام و تجدّد، مهدی نصیری، كتاب صبح، تهران، 1381ش.
جهان امروز و فردا، حسین كسمایی، انتشارات رهایی، تهران، 1385ش.
بحران دنیا متمدّن، سید عادل بجنوردی، انتشارات اطلاعات، تهران، 1382ش.
جهانی شدن و جهان سوم، ری كیلی و فیل مارفیلت، ترجمه حسن نورایی بیدخت و محمد علی شیخ علیان، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران، 1384ش.
ماهنامه سیاحت غرب، شماره پنجاه و ششم، نگاهی به ابعاد گوناگون فروش بیماری توسط شركت‌های داروسازی، مارتاروزنبرگ، مركز پژوهش‌های صدا و سیما، سال پنجم، اسفند1386.
تجارت شیطانی، ایرج تبریزی، مؤسسه كیهان، تهران، 1379ش.
خبرگزاری فارس (www:fars news.ir)
سایت مركز امور زنان نهاد ریاست جمهوری.
چقدر كافیست؟ (جامعه مصرفی و آینده زمین)، آلن درنینگ، ترجمه عبدالحسین وهاب‌زاده، انتشارات جهاد دانشگاهی، مشهد، 1374ش.
جامعه مدرن، سید علی اصغر كاظمی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1377ش.

امیرمحسن عرفان ـ دوماهنامه امان شماره 21