تألیف: دکتر مهدی اکبرنژاد
ناشر: بوستان کتاب قم
مباحث مربوط به امام مهدی(عج) از سدههای نخستین اسلام تاکنون، مورد توجه دانشمندان و نویسندگان برجسته مسلمان بوده، و آنان آثار ارزشمندی را ارائه کردهاند؛ ولی در موضوع یاد شده، نوشتهای جامع و همه جانبه با نگاه تطبیقی میان شیعه و سنی انجام نگرفته است. این کتاب، کوششی است در جهت پر کردن این خلاء علمی.
کتاب «بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل سنّت»، در یک مقدمه و چهار فصل سامان یافته، که در مقدمه، بحثهایی درباره جایگاه مهدویت در میان مسلمانان و نیز چگونگی نگاه دانشمندان اسلامی به این موضوع بررسی شده و این عقیده، به عنوان یک باور اسلامی و نه شیعی، معرفی شده که آثار و نوشتههای حدیثی و تاریخی، گواه بر این واقعیتند.
در فصل نخست، ابتدا نگاهی کلی به حدیثهای مهدویت افکنده شده و آنگاه سیر تاریخی تدوین این حدیثها در جوامع حدیثی معتبر اهل سنت مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ که در این نگاه تاریخی، آن دسته از جوامع حدیثی که تا سده دهم هجری، روایتهای مهدویت را یاد کردهاند ، معرفی شده و در ادامه، حجّیت و تواتر این حدیثها در گفتهها و نوشتههای دانشمندان اهل سنت به تفصیل یادآوری شده است. بررسی سیر تاریخی تدوین حدیثهای مهدویت در کتابهای شیعه، قسمت دیگر فصل اول را تشکیل میدهد. در پایان این فصل، با استناد به منابع معتبر، نام صحابهای که در اسناد روایتهای مهدویت حضور دارند، آورده شده است.
در فصل دوم، به بیان حدیثها و موارد مشترک میان شیعه و اهل سنت درباره امام مهدی(عج) پرداخته شده و این موارد، از جنبههای گوناگون، ارزیابی شدهاند؛ مانند نسب و نام آن حضرت و نیز ویژگیهای جسمانی و نشانههای ظهور او و تغییر و تحولاتی که جهان با ظهور ایشان پیدا خواهد کرد.
فصل سوم، به بررسی دیدگاههای گوناگون این دو فرقه درباره امام مهدی(عج) اختصاص یافته که مهمترین آنها در چهار مورد خلاصه شده است. اولین آنها ولادت آن حضرت، دومین مورد، نام پدر امام مهدی(عج)، سومین مورد، اختلاف در تفسیر روایتهای امامان دوازده گانه و چهارمین موضوع، نسب پدر آن حضرت است که آیا از نسل امام حسن علیه السلام میباشد یا امام حسین علیه السلام؟
چهارمین و آخرین فصل به بیان نقدهای منتقدان حدیثهای مهدویت و بررسی میزان اعتبار و ارزشمندی این نقدها اختصاص پیدا کرده و دیدگاه معروفترین ناقدان این حدیثها مورد تحلیل و دقت نظر قرار گرفته است، که شاخصترین این افراد عبارتند از: ابن خلدون، رشید رضا، احمد امین، و در دوره اخیر، دکتر عدّاب محمود الحمش، که ضمن طرح دیدگاههای آنها، به تفصیل و تفکیک، به نقد نظریات آنها پرداخته شده است.
مطالعه این اثر سودمند مهدوی را به همه تشنگان معارف مهدوی، توصیه مینماییم.
دوماهنامه امان شماره 35