صله رحم تنها به ديدن و ملاقات كردن نيست، كمكهای مالی نيز از مصاديق صله رحم به شمار میرود. امام صادق علیه السلام فرمودند: «در اموال انسان، غير از زكات، حقوق ديگری نيز واجب است»
صله رحم
«ألَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُوْلئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ».
«فاسقان، كسانی هستند كه پيمان خدا را پس از آنكه محكم بستند میشكنند، و پيوندهايی را كه خدا دستور داده برقرار سازند قطع میکنند، و در زمين فساد میكنند. قطعاً آنان زيانکار هستند.»
علّامه مجلسی (قدس سره) به دنبال آيه «وَيَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ» يكصد و ده حديث درباره اهميت صله رحم، بيان، و آنها را بررسی کرده است. برخی از نكات جالبی را كه ایشان آورده است، نقل میكنيم:
* صله رحم، عمر را زياد، و فقر را دور میکند.
* با صله رحم، رزق، توسعه میيابد.
* بهترين قدمها، قدمی است كه برای صله رحم و ديدار اقوام برداشته شود.
* صله رحم، انسان را به مقام مخصوصی در بهشت می‌رساند.
* صله رحم، مرگ و حساب روز قيامت را آسان میكند.
* صله رحم، باعث تزكيه عمل و کثرت اموال میشود.
* كمك مالی به فاميل، بيست و چهار برابرِ كمك به ديگران پاداش دارد.
* بوی بهشت، به كسی كه صله رحم را ترك كند، نمیرسد.
* به سراغ بستگان برويد، گرچه آنها بیاعتنايی كنند.
* صله رحم كنيد، هر چند آنها نيكوكار نباشند.
* صله رحم كنيد، گرچه به اندازه سلام كردن باشد.
* با بستگان خود ديدار و رابطه داشته باشيد، هر چند در حدّ نوشاندن آبی باشد.
* صله رحم كنيد، گرچه برای انجام آن، لازم باشد يك‌سال راه برويد.
* امام صادق علیه السلام میفرمايد: «پدرم سفارش كرد، با افرادی كه با فاميل خود رابطه ندارند، دوست مشو».
* صله رحم تنها به ديدن و ملاقات كردن نيست، كمكهای مالی نيز از مصاديق صله رحم به شمار میرود. امام صادق علیه السلام فرمودند: «در اموال انسان، غير از زكات، حقوق ديگری نيز واجب است» و آنگاه آيه مذکور را تلاوت فرمودند. البتّه شايد مراد امام از حقوق ديگر، همان خمس باشد.
* در اهميّت صلهرحم، همين بس كه خداوند آن را در كنار ذكر خود قرار داده است: «اتَّقُواْ اللّهَ الَّذِي تَسَاءلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ».
* ارحام تنها منحصر به خانواده و بستگان نسبی نيست؛ بلكه جامعه بزرگ اسلامی را كه در آن، همه افراد امت با هم برادرند، و پدرشان پيامبر و حضرت علی علیه السلام است نيز در برمیگيرد.
* امام صادق علیه السلام در آستانه رحلت از دنيا، دستور دادند به بستگانی كه نسبت به ايشان جسارت كرده بودند، هديهای بدهند. وقتی حضرت در انجام اين كار مورد انتقاد قرار گرفتند، آيه بیست و یکم سوره مبارکه رعد را تلاوت فرمودند و اين گونه به ما ياد دادند كه شرط صله رحم، خوشبينی، علاقه و رابطه آنها با ما نيست.
. سوره بقره/27.
. سوره رعد/25.
. بحار، ج 71، ص 87.
. تفسير راهنما ونورالثقلين.
. تفسيرصافى.
. سوره نساء/1.
.«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ»، سوره حجرات/10.
. پيامبر فرمودند: «انَا و علىّ ابَوا هذه الامة». بحار، ج 23، ص 295.
. تفسير نورالثقلين.
حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی ـ دوماهنامه امان شماره 35
