وقتی با برادر سخن می‌گوید ملاک‌ها را بیان می‌کند که خداوند از اهل تقوا، پذیراست. راهکار مقرّب خدا شدن، تقواست. به کمیّت مربوط نیست؛ به انگیزه و کیفیت کار بسته است. هنگامی که قابیل می‌خواهد او را به مسائل باطل و حاشیه‌ای بکشاند، از جدل طفره رفته و برادر را به این نکته متذکر می‌شود که خداوند فقط از اهل تقوا می‌پذیرد: «انما یتقبل الله من المتقین».
درباره قابیل و قابیلیان سخنان مختلفی گفته شده است و تاریخ مملو از ظلم، بدی‌ها و شرارت‌های آنان است. اولین قدم و اولین راه انحراف در میان آدمیان با قابیل آغاز شد. هنگامی که حق انتخاب داشت؛ بجای کار خدایی و حرکت برای خدا، هوی و هوس خود را مقدم کرد. قربانی کرد؛ اما نه برای خدا. هدیه داد؛ اما نه برای خدا. از اینجا قابیل و قابیلیان از مسیر حق جدا شده و زاویه باز کردند.
مرحله دیگر انحراف، پافشاری بر اشتباه است، قابیل وقتی فهمید قربانی او پذیرفته نشده است؛ به جای بازنگری و تحلیل و بررسی رفتار خود، به جای توبه، اعتذار و پوزش و فهم اشتباه خود (که کار برای غیر خدا و کار غیرخالصانه دلیل پذیرفته نشدن است و راه، تنها اخلاص و خدایی شدن است) مسیر غلط حسد را پیمود.
به جای آنکه از خدا، فضل و عنایت و لطف را برای خود بخواهد، به دنبال حذف عنایات از برادر بود. آرام آرام حسد ریشه دوانید و قابیل دست تعدی به سوی برادر گشود و برادر را کشت.
این آغاز یک انحراف بود و در طول تاریخ، قابیلیانِ فراوانی خطا‌های زیادی انجام داده‌اند. خیلی‌ها بشر را با رسوایی قابیل معرفی می‌کنند گویا همه انسان‌ها قابیل صفت‌اند؛ در حالی که زیبایی هابیل فراتر از مظلومیت و شهادت او تا نهایت تاریخ درس‌آموز و رهگشاست و باید مورد دقت و تأمل قرار گیرد.
1. مخلصانه عمل کردن؛ بهترین‌ها را برای خدا برگزیدن و تقدیم کردن.
2. پرهیز از مشاجره و جدل و تلاش برای تبیین و هدایت‌گری.
وقتی با برادر سخن می‌گوید ملاک‌ها را بیان می‌کند که خداوند از اهل تقوا، پذیراست. راهکار مقرّب خدا شدن، تقواست. به کمیّت مربوط نیست؛ به انگیزه و کیفیت کار بسته است. هنگامی که قابیل می‌خواهد او را به مسائل باطل و حاشیه‌ای بکشاند، از جدل طفره رفته و برادر را به این نکته متذکر می‌شود که خداوند فقط از اهل تقوا می‌پذیرد: «انما یتقبل الله من المتقین».
حتی زمانی که هابیل، قابیل او را تهدید به قتل می‌کند به بدی سبقت نمی‌گیرد. با دشمن خود نیز مبادرت و آغاز به بدی نمی‌کند. در بدی، مقابله به مثل نمی‌کند یا سبقت به بدی نمی‌گیرد. چرا که خدا را ناظر و حاضر می‌بیند: «انی اخاف الله رب العالمین».
هنگام نزاع و اختلاف، خدا را فراموش نمی‌کند؛ هدف یادش نمی‌رود. متذکر خدا می‌گردد: «انما یتقبل الله من المتقین».
3. در مسیر حق، ثابت قدم ماندن و مستحکم پیش رفتن.
تهدیدها، هابیل را از میدان به در نمی‌کند و از مرز تقوا خارج نمی‌سازد.
هابیلیان امروز نیز چنین‌اند؛
مسائل و اختلافات سیاسی و جناحی آنان را از مرز تقوا و عدالت بیرون نمی‌برد. برای رسیدن به هدف، خود را مجاز به هر کاری نمی‌دانند. از مراقبه و توجه به خود غافل نمی‌شوند. ملاک عزت را خدا می‌دانند و کار خدایی؛ «انما یتقبل الله من المتقین».
خالصانه اقدام می‌کنند. در بدی سبقت نمی‌گیرند. بدیِ طرف مقابل را با بدی جواب نمی‌دهند؛ حتی اگر به قیمت شهادت و کشته شدن هم باشد باز هیچ لکه تردید و گناهی بر دامن ندارند. نه از پشیمانان و نادمین می‌گردند و نه از خسارت‌دیدگان.
ماه رمضان تمرینی است برای هابیلی شدن و به یقین هابیلیان کسانی‌اند که یاری‌گر حضرت مهدی(عج) هستند. امروز زمان انتخاب است. هابیلی یا قابیلی بودن...
. سوره مائده/31-27.
سردبیر ـ دوماهنامه امان شماره 37
