با الطاف خداوند سبحان، در سایه ایجاد فرصتی بی نظیر در عصر حاضر، با برپایی نظامی دین محور و معنویت گرا، رویکرد تازهای در اقبال به دین و عرصههای مختلف آن همچون مهدویت فراهم شده است که میتواند زمینه ساز ظهور خورشید عالم تاب هستی، حضرت مهدی موعود(عج) باشد.
در این میان، زوایای مختلفی از مباحث مهدویت، مانند اثبات اصل مهدویت و امام غایب، انتظار و وظایف فردی و اجتماعی منتظر و مباحثی از این سنخ، مورد بحث و دقت قرار گرفته است، اما به ویژگیها و شاخصهای جامعه منتظر و منتظران، به عنوان عناصر تشکیل دهنده اجتماع منتظر، کمتر پرداخته شده است.
این مسئله از آن جهت مهم است که در سالهای اخیر، حرکتهای نسبتاً خوبی در راستای القای معلومات مهدوی و تقویت شناخت آن حضرت در جامعه مهدی یاور صورت گرفته و مخاطبان مهدوی، نمایی کلی از انتظار و وظایف منتظران و مسائل پیرامون را پیدا نمودهاند.
روشن است حرکات صورت گرفته، اما این مقدار کافی نیست و لازم است یک گام به جلو حرکت کرد و رویکردی جدید به روی عاشقان و تشنگان معارف مهدوی باز نمود، تا شاخص های اصلی و محوری جامعه منتظر تبیین گردد و با استفاده از روایات اهل بیت، نمایی از جامعه منتظر ترسیم شود و در نتیجه عاشقان و دلسوختگان امام غایب از نظرها، همواره آن شاخصها را پیش روی خویش داشته و در صدد ایجاد آمادگی برای رسیدن به آن جامعه باشند.
از نگاه دیگر، برای عمل به وظایف اصلی و محوری جامعه منتظر، احتیاج به معیاری در این زمینه احساس میشود، تا هم منتظران به عنوان عناصر تشکیل دهنده جامعه منتظر و هم مسئولان و متولیان حکومت اسلامی و مهدی باور نقاط ضعف و آسیبهای جامعه منتظر را شناسایی کنند و برنامهریزی لازم را برای اصلاح نقاط ضعف در دو جنبه فردی و اجتماعی جامعه منتظر انجام دهند و در راستای رشد و ترقی جامعه منتظر گام بردارند.
به همین منظور، باید نمادهای مهم مطرح شده در مورد جامعه منتظر، را در دو حیطه «فرهنگی» و «جامعه شناختی» پردازش نمود و پس از بیان تعریف واژه های اصلی یعنی «شاخص»، «فرهنگ»، «جامعه»، «جامعه منتظر» و «انتظار» به تقسیمبندی شاخص های فرهنگی جامعه منتظر در دو راهبرد «معرفت شناختی» و «رفتار شناختی» بپردازیم و هر یک را از سه منظر ذیل، مورد بررسی قرار دهیم:
1. رابطه مردم با امام، یعنی شاخص های معرفت شناختی جامعه منتظر نسبت به امام منتظر؛
2. رابطه مردم با هم، یعنی شاخص های معرفتی درون اجتماعی و شناخت آنچه که منتظران نسبت به هم باید عمل کنند؛
3. رابطه مردم با جامعه، یعنی شاخص های معرفتی و وظایف منتظران نسبت به جامعه مهدی باور.
آنگاه در این سه محور، به شناخت ابعاد، ارائه شاخصها و تبیین و تحلیل آنها پرداخته و آسیب شناسی لازم در این عرصه را ارائه دهیم.
*. دانش آموخته مرکز تخصصی مهدویت.
. قرآن کریم میفرماید: « فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّینُ الْقَیمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا یعْلَمُونَ »؛ « پس روى خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند،انسانها را بر آن آفریده است. دگرگونی در آفرینش الهی نیست. این است آیین استوار، ولى بیشتر مردم نمیدانند!» سوره روم/30.
مسعود داستار* ـ دوماهنامه امان شماره 38