نشریه امان

مطبوعات دینی؛ صادقانه و منصفانه
نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها، امسال نیز همچون سال‌های گذشته با شور و شوق فراوان از هفتم تا چهاردهم آبان‌ماه، در محل مصلای امام خمینی تهران برگزار شد. نمایشگاهی که صاحبان غرفه‌ها را برای بهره‌برداری بهینه از فرصت ایجاد شده، به تکاپو و تلاش واداشته بود و اگر غرفه‌ای خود کوتاهی کرده است هیچ کس را جز خود، ملامت نکند. ریکوردرها (وسیله ضبط صدا) و دوربین‌های عکاسی هم فعال‌تر از همیشه در حال رصد مهمانان ویژه، اعم از چهره‌های سرشناس سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ورزشی بودند.
« کلام صادقانه و نگاه منصفانه»؛ شعار نمایشگاه امسال بود.
830 غرفه فعال از 31 استان، در نمایشگاه امسال حضور پیدا کردند که فضای طبقه همکف و نیم طبقه اول شبستان مصلی را به خود اختصاص داده بود.
گشت و گذاری در شبستان کردیم و به غرفه‌ها سری زدیم، شاید شمیم انتظار آن یار غایب از نظر را در غرفه‌ای استشمام کنیم. در میان 2 هزار و 380 نشریه استانی، فقط دو نشریه به عرضه آثاری درباره حضرت مهدی(عج) پرداخته بودند. ماهنامۀ «موعود» و دوماهنامۀ «امان». آری فقط همین دو نشریه!
به راهروی 1/17 که وارد می‌شدی باید یک چهارراه را می‌گذشتی و سپس از دو غرفه عبور می‌کردی. توقف کنید! همین جاست غرفه «مجله امان، ویژه امام عصر(عج)؛ پرمخاطب‌ترین نشریه درباره امام زمان(عج)».
هر چند موقعیت مکانی خوبی نداشتیم، ولی یادداشت‌های دفترِ یادبود، خبر از آن میداد که بازدیدکنندگان با محبتی داشتیم، همچنین توفیق زیارت یاران آشنا و همراه امان در غرفه. البته شاید چون اطلاع‌رسانی مؤثری در این زمینه نکرده بودیم.
در گشت و گذارمان، با غرفه‌ای رو برو شدیم که مخاطبانش از سر و کول هم بالا می‌رفتند تا مجله‌ای را از غرفه‌دارها بگیرند. حدس می‌زنید علت این ازدحام چه بود؟ طبیعی است که شما هم فکر کنید اولین دلیل، توزیع رایگان مجله است؛ جلو رفتیم و دیدیم نخیر، مبلغ مجله بدون تخفیف 5000 تومان! حتی اگر مجلات تاریخ گذشته را هم می‌خواستی یک کلام، 5000 تومان بود، نشریه‌ای با موضوع «مدل لباس».
غرفه‌های نشریات ورزشی و هنری هم بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب کرده بودند؛ اما نشریات مذهبی چطور؟ غرفه‌داران گله‌مند بودند و صادقانه می‌گفتند: استقبال چندان چشمگیر نیست.
باید می‌پرسیدیم چرا استقبال مخاطب از نشریات دینی سرد و کم‌رمق است؟ سراغ چند نفری رفتیم. از کارشناس و مدیر مسئول و سردبیر گرفته تا مردم عادی و مخاطبان مجلات و بازدیدکنندگان. پرسیدیم که چرا از مجلات مذهبی نسبت به نشریات دیگر استقبال کمتری شده است؟
نیروی انسانی ماهر نیاز امروز مطبوعات دینی
آقای «زائری»، چهره سرشناس مطبوعات کشور، صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجلۀ خیمه، معتقد بود که نشریات دینیِ ما با زبان مخاطب فاصله زیادی دارد؛ برای مخاطب نوشته نمی‌شود. زبان نشریات ما باید به زبان مخاطب نزدیک باشد. وی حل این مشکل را در گرو تربیت نیروی انسانی ماهر رسانه‌ای دانست. آقای زائری مشکل دیگر را در میزان ارتباط با مخاطب عنوان کرد. بر این اعتقاد بود که نشریه، هر چه تعامل و ارتباطش با مخاطب بیشتر باشد به زبان مخاطب نزدیک‌تر می‌شود؛ پس سعی کنیم برای خودمان ننویسیم!
آقای «غلامی»، مدیر اجرایی هفته‌نامه افق و خبرگزاری حوزه، بازدیدی از غرفه «امان» داشت. به اعتقاد او یک قسمت از مشکل برمی‌گردد به مسئولان که به حوزه دین به اندازه حوزه‌هایی مثل ورزش و هنر و سینما، بها نمی‌دهند. برای خیلی از چیزها که چندان مذهبی نیست، بودجه دارند؛ اما برای مطبوعات دینی بودجه نیست؟!
گپ و گفتی هم با «مهدی حافظی» مسئول خانه نشریات دانشگاه فردوسی مشهد داشتیم که وی راهکار برون ‌رفت از این مشکل را تنوع‌‌بخشی به مطالب دانست؛ و این را هم اضافه کرد که پیش از آن باید مطالب را از ثقیل بودن در آوریم. آقای غلامی بر ارتباط‌گیری بیشتر با مخاطب تأکید زیادی داشت، به خصوص معتقد بود که ارتباط با مخاطب باید دوسویه باشد.
آقای «احمدی»، مدیر مسئول ماهنامه «قرآن و زندگی» که غرفه‌شان روبه‌روی غرفۀ پر سر و صدای رادیو جوان بود، بخشی از مشکل را بر گردن برخی مسئولان انداخت؛ کسانی که حرف از دین می‌زنند ولی دغدغه دین ندارند.
با مخاطب کنار بیا
آقای «جمالی»، سردبیر ماهنامۀ «قرآن و زندگی» اعتقاد داشت باید با جوان ارتباط برقرار کنیم، طردش نکنیم، با او کنار بیاییم، با او مأنوس شویم؛ اول اعتماد او را نسبت به خودمان جلب کنیم.
وی اشاره‌ای هم به طرز فکر عده‌ای از مخاطبان مطبوعات کرد که خیلی از آنها فکر می‌کنند مذهب و دین یعنی فقط گریه و زاری(!) بنابراین دنبال نشریۀ دینی نمی‌روند؛ این نگاه را باید عوض کرد. دین فقط گریه و عجز و لابه نیست، بلکه نشاط و تفریح و شادی را هم باید از دین معرفی کرد.
آقای «خنجری»، از بازدیدکنندگان غرفۀ «امان» که از یاران و مبلّغان این نشریه هم هست، ضمن تعریف و تمجید از مجله گفت: این مجله در مقایسه با دیگر نشریات عمومی از مقبولیت بیشتری برخوردار است چرا که مطالب مجلات عمومی، یا تخصصی و سنگین است که قشر تحصیل‌کرده را در بر می‌گیرد و یا پیش پا افتاده است که افراد کم‌سن و سال را مخاطب قرار داده است؛ بنابراین فراگیری مخاطب در آنها کمتر است. ولی «امان»، مجله‌ای است که بین این دو نقطه افراط و تفریط قرار دارد که توانسته است مخاطب بیشتری را به خود جذب کند.
این مهمانِ غرفۀ «امان»، تکراری بودن مطالبِ برخی نشریات را سببِ زدگی مخاطب دانست که متأسفانه در مجلات مذهبی به چشم می‌خورد. گویا همه از یک نفر کپی پیست کرده‌اند. مخاطب، کار تولیدی می‌طلبد.
دختر جوانی که خودش را «آرین» و دانشجوی رشته فلسفه معرفی کرد، از نهی‌های مطلق برخی نشریات و آدم‌ها گله‌مند بود. میگفت: اگر ما را در نشریات دینی از کاری نهی می‌کنند لااقل یک جایگزین هم به ما معرفی کنند؛ فقط نهیِ‌مان نکنند.
او یک راهکار عملی هم به نشریات مذهبی پیشنهاد کرد و آن اینکه، این‌گونه نشریات بیایند از طریق چهره‌هایی که محبوب ما هستند به ما روش زندگی آموزش دهند؛ مثلا وقتی بدانم فلان هنرپیشه را که من دوست دارم یک کار مثبتی انجام می‌دهد، من هم انجام می‌دهم.
حرف آخر
این گزیده‌ای از نظرات کارشناسان و بازدیدکنندگان نمایشگاه مطبوعات بود که به رشتۀ تحریر در آمد.
البته این تصور به ذهن نیاید که مجلات دینی جایگاه درخور توجهی در بین مخاطبان ندارند؛ عدۀ زیادی هم بودند که از مجلات دینی دفاع کرده و آنها را در صحنۀ مطبوعات و جامعه اثرگذار می‌دانستند و از برخی مجلات به عنوان مجلۀ دینیِ موفق یاد کردند؛ ولی چون ما به دنبال بررسی آسیب‌های مجلات و نشریات دینی هستیم خلاصه‌ای از همین بخش را مطرح می‌کنیم تا شعار امسال نمایشگاه ـ رسانه، کلام صادقانه و نگاه منصفانه ـ را جامۀ عمل بپوشانیم.
انتظار می‌رود تا هدف دیگر ما را خوانندگان نشریه «امان» محقق کنند. یعنی مجلۀ خودشان «امان» را بخوانند و ما را از پیشنهادها، نقدها و نظرهای خود آگاه کنند.

دوماهنامه امان شماره 39