آبی كه طبیعت و سرشتش سرشار از لطافت است در گلستان شكوفه می‌رویاند و در شوره‌زار خس. همین گونه است وجود سرتاسر لطف امام مهدی(عج) كه گرچه برای عموم انسان‌ها كه از فطرت‌هایی پاك و طبع‌هایی مستقیم برخوردارند مایه فرحناكی و شادمانی است «ساكنان آسمان و زمین، پرندگان، حیوانات و ماهیان دریا از ظهور مهدی شادمان می‌شوند.» «بگو: به من خبر دهید اگر آب ]آشامیدنی[ شما ]به زمین[ فرو رود چه كسی آب روان برایتان خواهد آورد؟»
امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند:
«این آیه درباره امام قائم(عج) نازل شده است. خداوند می‌فرماید: اگر امامتان از شما غایب شود و ندانید كه او كجاست، چه كسی امام آشكاری برای شما خواهد آورد تا اخبار آسمان و زمین و حلال و حرام خداوند بلندمرتبه را برای شما بازگو كند؟ سپس فرمودند: به خدا سوگند تأویل این آیه هنوز نیامده است و ناگزیر خواهد آمد.»
بی گمان تطبیق این آیه شریفه بر جریان غیبت امام مهدی(عج) و تأویل «ماء معین» به امام مهدی(عج) در كلام گهربار امام باقر علیه السلام نه از سر تعبّد كه به دلیل وجود پاره‌ای از همانندی‌های لطیف است. به اختصار برخی از آنها را مرور می‌كنیم:
1. آب مایه حیات است « وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَیءٍ حَی»… و هر چیز زنده‌ای را از آب پدید آوردیم.»
نفس عیسوی امام مهدی(عج) نیز حیات‌بخش قلب‌های مرده انسان‌های آخرالزمان خواهد بود. امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفه «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحْیی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَینَّا لَكُمُ الْآیاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ» بدانید كه خدا زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند. به راستی آیات ]خود[ را برای شما روشن گردانیدیم؛ باشد كه بیندیشید». فرمودند: «خدای بلند مرتبه زمین را به واسطه قائم(عج) حیات می‌بخشد، بعد از اینكه مرده باشد و منظور از مردن آن كفر اهل زمین است و كافر همان مرده است.»
2. آب پاك و پاكیزه كننده است. امام مهدی (عج) نیز افزون بر اینكه به مقتضای «إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَكُمْ تَطْهِیراً» از هر آلودگی پاك و پیراسته است، هم چون آب ناب آلودگی‌ها را از قلب‌ها می‌زداید و تیرگی‌ها را از جانها می‌برد.
امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفة «الَّذِینَ یتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِی الأُمِّی... وَیضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَغْلاَلَ الَّتِی كَانَتْ عَلَیهِمْ» همانان كه از این فرستاده، پیامبر درس نخوانده پیروی می‌كنند.... او از [دوش] آنان قید و بندهایی را كه بر ایشان بوده است بر می‌دارد» فرمود:
«و قائم(عج) (چون قیام كند) آنان را به كار پسندیده فرمان می‌دهد و از كار ناپسند باز می‌دارد... ”و از ]دوش[ آنان قیدها را بر می‌دارد"... و آنان را از بندها رها می‌سازد»
3. نیاز به آب همگانی است. هیچ موجود زنده‌ای را نمی‌توان یافت كه از این مایه حیات بی‌نیاز باشد. همچنین است نیاز به امام زمان؛ چرا كه همه انسان‌ها و لو در عمق دریاهای دانش فرو رفته باشند و اوج كهكشانهای اندیشه را در نوردیده باشند، باز نه تنها دست نیازشان به آستان امام بلند است، بلكه نیازشان به امام، نیازی به اندازه اضطرار است؛ از این رو امام صادق علیه السلام فرمودند: «اگر در روی زمین جز دو نفر باقی نمانده باشند یكی از آنها حجت خواهد بود.»
4. آبی كه طبیعت و سرشتش سرشار از لطافت است در گلستان شكوفه می‌رویاند و در شوره‌زار خس. همین گونه است وجود سرتاسر لطف امام مهدی(عج) كه گرچه برای عموم انسان‌ها كه از فطرت‌هایی پاك و طبع‌هایی مستقیم برخوردارند مایه فرحناكی و شادمانی است «ساكنان آسمان و زمین، پرندگان، حیوانات و ماهیان دریا از ظهور مهدی شادمان می‌شوند.»
اما برای دجال‌صفتان و سفیانی‌سیرتان كه جان‌هایی شوره‌زار دارند، مایه عذاب است و نقمت. «این مبید العتاة و المرده. كجاست ریشه‌كن كننده سركشان و گردنكشان؟!»
5. آب گرچه گاهی از بستر زمین ناپدید می‌شود؛ اما جریان زلال آن در اعماق زمین پیوسته برقرار است و زمین هرگز از نعمت آب محروم نخواهد شد؛ خواه دربستر آن و خواه در ژرفای آن. نحوه حضور امام زمان(عج) در كره زمین همچنین است. آن حضرت اگر در عیان زمان و زمین مشهود نباشد در نهان آن پیوسته حاضر و ناظر است. «همانا زمین از حجت خالی نخواهد بود؛ چه آشكار و عیان و چه پوشیده و پنهان.»
6. فرو رفتن آب در ژرفای زمین هرگز به معنای بی‌خاصیت شدن آن نیست. درختانی كه ریشه‌های ستبر و كشیده دارند، می‌توانند پیوسته پیوند خود را با آب محفوظ بدارند و از زلال آن بنوشند؛ گرچه دست علف‌های سبك و بی‌ریشه از دامان آن محروم باشد.
در عصر غیبت نیز آنانی كه روح‌هایی بلند و ایمان‌هایی استوار دارند، می‌توانند از فیض حضور و بركات فراوان او بهره‌مند شوند. تنها انسان‌های بی‌ریشه‌اند كه از این فیض محرومند؛ اگرچه آنها نیز به گونه‌ای دیگر بر سر خوان او نشسته‌اند و به یمن وجود او از نعمت‌های الهی بهره‌مند می‌شوند.
. ملك/30.
. كمال الدين، ج 1، باب 32، حديث 3.
. انبياء / 30.
. حديد/17.
. كمال الدين، ج2، باب58، ح13
. احزاب / 33.
. اعراف/157.
. كافي، ج1، ص429، ح83.
. كافي، ج1، ص180.
. جامع البيان، ج15، ص17.
. دعاي ندبه.
. نهج البلاغه، حكمت 147.
نصرت‌ا... آیتی ـ دوماهنامه امان شماره 5
