تنها ماهی كه در آن، شهادت هیچ یك از معصومان واقع نشده، ماه شعبان است .ماهی سرتاسر شادی، خیر و بركت كه مهمترین آنان، تولد دو امام همام است .
چه راز و رمزی بین سالار شهیدان علیهم السلام و نهمین فرزندش وجود دارد ؟ چرا باید در شب میلاد امام حسین علیهم السلام لحظهها را با یاد و نام امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چراغانی كرد؟ چرا باید برترین و بهترین عمل در شب نیمه شعبان،زیارت امام حسین علیهم السلام باشد ؟ بارزترین پیوند این دو دردانه هستی چیست ؟
سوم شعبان ونیمه شعبان
یكی از اعمال سالروز میلاد امام حسین علیهم السلامدعایی است كه در توقیع مبارك امام حسن عسكری علیهم السلامبه قاسم بن علاء همدانی آمده است . در فرازی از این دعا عرضه میداریم:
ِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فِی هَذَا الْیوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهَادَتِهِ قَبْلَ اسْتِهْلَالِهِ وَ وِلَادَتِهِ بَكَتْهُ السَّمَاءُ وَ مَنْ فِیهَا وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیهَا وَ لَمَّا یطَأْ لَابَتَیهَا قَتِیلِ الْعَبْرَةِ وَ سَیدِ الْأُسْرَةِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ یوْمَ الْكَرَّةِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَ الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتِهِ وَ الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ وَ الْأَوْصِیاءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قَائِمِهِمْ وَ غَیبَتِه.[1]
پروردگارا! از تو میخواهم به حق مولود این روز؛ كسی كه وعده و خبر شهادتش، قبل از تولدش داده شده و آسمان و هر كس در آن بود و زمین و هر كس روی آن بود، بر او گریستند. در عوض شهادتش، امامان از نسل او قرار داده شدند و شفا در تربت او جای گرفت و فوز و رستگاری با او مقرر شد، در روز رجوع و بازگشت او و اوصیای خاندان وی، بعد از قائم آنان و سپریشدن غیبت او.[2]
روز تولد امام حسین علیهم السلام سخن از ایام بعد از غیبت فرزندش امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است. یعنی این كه رجوع و بازگشت آن بزرگواران، بعد از انقضا و سپریشدن ایام غیبت ولی الله الاعظم است؛ ولی چون آن حضرت ظهور فرماید، زمینه آمدن آن انوار طیبه، فراهم خواهد شد و آنان نیز بعد از آن خواهند آمد. البته از بعضی اخبار رجعت استفاده میشود كه آمدن آن انوار طیبه، بعد از انقضای ایام غیبت و نیز سپریشدن دوران حكومت و فرمانفرمایی آن ولی دوران و صاحب العصر و الزمان است.[3]
نیمه شعبان و یاد امام حسین
زیارت امام حسین علیهم السلام همیشه و همواره مورد سفارش و تاكید بوده است؛ اما شب میلاد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از شبهای زیارتی مخصوص سالار شهیدان حسین بن علی علیهم السلام است. امام صادق علیهم السلام در این باره میفرماید:
هر كس شب نیمه شعبان، مرقد امام حسین علیهم السلام را زیارت كند، خداوند متعال گناهان او را میبخشد.[4]
از امام پرسیدند: «آیا خداوند عزوجل تمام گناهان را میآمرزد؟» امام علیهم السلام فرمود:
آیا این را برای زائران حسین علیهم السلام زیاد میدانید؟ چگونه نیامرزد؟ در حالی كه زائر حسین، مانند كسی است كه خداوند عزیز و بلند مرتبه را در عرش زیارت كرده باشد.[5]
در روایت دیگری امام صادق علیهم السلام در اینباره میفرماید:
در نیمة شعبان، منادیای از آسمان ندا میكند: «ای زائران حسین! برگردید؛ در حالی كه آمرزیده شدهاید و ثواب شما بر خدا و نبی او حضرت محمد صل الله علیه و آله و سلم است.» [6]
آن حضرت همچنین میفرماید:
زمانی كه اول ماه شعبان فرا رسد، منادیای از زیر عرش ندا میدهد: «ای كسانی كه در كوی حسین بار انداختهاید! شب نیمه شعبان را از زیارت آن حضرت خالی مگذارید؛ زیرا اگر بدانید در زیارت نیمه شعبان چه مقدار اجر و ثواب است، سال بر شما طولانی میشد، تا نیمه شعبان فرا رسد.»[7]
امام صادق علیهم السلام به یونس بن یعقوب میفرماید:
ای یونس! شب نیمه شعبان، خداوند هر مؤمنی را كه زائر امام حسین علیهم السلام باشد میآمرزد و به آنان گفته میشود: «كارهایتان را از نو آغاز كنید.» یونس به امام عرض میكند: «آیا این اجر و ثواب برای كسی است كه در شب نیمه شعبان امام حسین علیهم السلام را زیارت كند؟» امام علیهم السلام فرمود: «اگر مردم میدانستند چه ثوابهایی برای زائران كوی حسینی است، مردان در نبودن مركب، سوار بر چوب شده و به زیارت امام حسین علیهم السلام میشتافتند.»[8]
این فرمایش امام علیهم السلام اهتمام زیارت امام حسین علیهم السلام در شب میلاد امام زمان علیهم السلام را بسیار واضح میسازد. در عظمت فضیلت زیارت امام حسین علیهم السلام همین بس كه امام سجاد علیهم السلام میفرماید:
هر كس دوست دارد با یكصد و بیست و چهار هزار پیامبر مصافحه كند، امام حسین علیهم السلام را در شب نیمه شعبان زیارت كند كه فرشتگان و ارواح پیامبران، برای زیارت آن حضرت، از خداوند كسب اجازه میكنند و به ایشان اجازه داده میشود؛ پس خوشا به حال كسانی كه با ایشان، مصافحه كرده و ایشان با آنها مصافحه كنند.[9]
تحلیل تولد و یاد
چرا در تولد او باید نام دیگری بر لب نقش ببندد؟ چرا هر دو نام با هم پیوند خورده است؟ تا حدی كه در شادی و غم، تفكیك آن دو ممكن و میسر نیست؟
در میلاد امام حسین علیهم السلام خداوند متعال برای حضرت زهرا علیها السلام چشم روشنی میفرستد[10] و در آن، نام مبارك آخرین حجت الهی با خصوصیات و صفات و ویژگیهای منحصر به فرد برجسته میشود.
در میلاد امام زمان علیهم السلام نیز عاشقان و شیفتگان، یاد اباعبدالله علیهم السلام را در دلهای خود احیا میكنند و جان خود را صفا میبخشند.
روشن است كه زندگی و قیام حسین علیهم السلام بدون زندگانی و قیام مهدی علیهم السلام نافرجام است و فرجام آخرین دولت، در گرو زمینههایی است كه سالار شهیدان آن را فراهم كرده است. پشتوانه انتظار و حكومت عدل جهانی، عاشورا است و ظهور، تنها پاسخ كربلا است. بیشك، دو جریان مهم عاشورا و ظهور، ارتباط تنگاتنگی دارند كه پرده و حجاب این ارتباط، با راز و رمز رهبران آن كنار زدنی است.
1. بحارالانوار، ج 98، ص 347، باب 28.
2. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، اعمال نیمه شعبان.
3. كریمی جهرمی، بررسی مقایسهای بین حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و امام حسین علیه السلام، ص 19.
4. ابن قولویه، كامل الزیارات، ص 198، باب 72، ح 6.
5. سیدبن طاووس، اقبال الاعمال، ج 3، ص 340؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 98.
6. ابن قولویه، كامل الزیارات، ص 197.
7. سیدبن طاووس، اقبال الاعمال، ج 3، ص 339؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 98.
8. ابن قولویه، كامل الزیارات، ص 199؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 95.
9. همان، ص 197، شیخ طوسی، تهذیب الاحكام، ج 6، ص 48.
10. این چشمروشنی، همان حدیث لوح است.
محمدرضا فؤادیان ـ دوماهنامه امان شماره 6