نشریه امان

واژه «عید» در اصل از فعل عاد (عود) یعود است و برای آن معانی مختلفی گفته اند: از جمله «خوی گرفته»، «روزفراهم آمدن قوم» و «هر روز كه در آن، انجمن یا تذكار فضیلت‌مند یا حادثه بزرگی باشد. «گویند از آن رو به این نام خوانده شده است كه هر سال شادی نوینی باز آرد» .
در لغتنامه تاج العروس درباره عید آمده است: عید در نزد عرب، زمانی است كه در آن شادی ها و یا اندوه ها، باز می گردد و تكرار می شود.
عید در قرآن و اسلام
واژه عید در قران یک بار ذکر شده است .« قالَ عیسَی ابْنُ مَرْیمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَینا مائِدَه مِنَ السَّماءِ تَكُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیه مِنْكَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیرُ الرَّازِقینَ » .« عیسی بن مریم عرض کرد:خداوندا ! پروردگارا ! از آسمان مائده‌ای بر ما بفرست ! تا برای اول ما و آخر ما ، عیدی باشد، و نشانه‌ای از تو ؛ و به ما روزی ده؛ و تو بهترین روزی دهندگانی!».
در تفسیر این آیه آمده است: «عید در لغت از ماده عود به معنی بازگشت است؛.بازگشت به روزهایی كه مشكلات از قوم و جمعیتی برطرف می شود و بازگشت به پیروزی‌ها و راحتی‌های نخستین ، عید گفته می شود. و از آنجا كه روز نزول مائده، روز بازگشت به پیروزی و پاكی و ایمان به خدا بوده است؛ حضرت مسیح آن را «عید» نامیده است.
مرحوم میبدی در كتاب كشف الاسرار خود می‌گوید:عید‌، بدین سبب عید نامیده شد كه خداوند متعال با رحمت خود به سوی بنده‌اش بر می‌گردد و بنده با فرمانبری به سوی پروردگارش باز می‌گردد.
در اسلام از چندین مناسبت به عنوان عید نام برده شده است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «در روز قیامت چهار روز است كه از امتیاز خاصی برخوردارند وآن روز عید فطر، عید قربان، عید جمعه و عید غدیرخم است، اما عید غدیر نسبت به عید فطر، قربان و جمعه، نسبت ماه به ستارگان است. در اعیاد اسلامی به مناسبت این كه در پرتو اطاعت یك ماه مبارك رمضان و یا انجام فریضه بزرگ حج، صفا و پاكی فطری نخستین به روح و جان باز می گردد و آلودگی ها كه برخلاف فطرت است از میان می رود «عید» گفته شده است. امام علی علیه السلام در این باره می فرماید :« ُ وَ كُلُّ یوْمٍ لَا یعْصَی اللَّهُ فِیهِ فَهُوَ یوْمُ عِیدٍ ؛هر روزی که در آن انسان گناهی نکند عید است » . امام علی علیه السلام با این بیان، موضوع ترک گناه را روز بازگشت به فطرت نخستین می داند و ما را به آن دعوت می کند همان گونه که در فصل بهار، طبیعت به شکوه و طراوت خود برمی-گردد ؛ شکوهی که زمستان آن را از او گرفته بود؛ فصل بهار ما انسان‌ها نیز بازگشت به فطرت است و بهار ما انسان‌ها در بازگشت به فطرت پاکی است که خداوند در ما به ودیعه گذاشته ؛ و به تعبیر امام علی علیه السلام همان گناه نکردن و دوری از گناه می‌باشد.
بزرگترین عید در روایات آمده است که، عید غدیر خم، بزرگترین عید می‌باشد . در روایتی چنین آمده: « یوْمُ غَدِیرِ خُمٍّ أَفْضَلُ الْأَعْیادِ ؛ روز غدیر خم با فضیلت‌ترین عیدها است ». وآن روزی بود که حضرت محمد صلی الله علیه و آله علی علیه السلام را به عنوان جانشین و وصی بعد از خود معرفی می‌کند. «هو یوْمُ نُصِبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلَامُهُ عَلَیهِ فِیهِ عَلَماً لِلنَّاسِ» .روزی که درآن پیامبر صلی الله علیه و آله دست علی علیه السلام را می‌گیرد و او را به عنوان جانشین بعد از خود معرفی می کند ، و مهر قبولی رسالت پیامبر ، منوط به رساندن این پیغام می باشد « یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه‏» ؛«ای رسول خدا هر آنچه از ناحیه خداوند، بر تو آمده را به گوش مردم برسان که اگر نرسانی رسالت خود را انجام نداده-ای[رسالتت ناقص می ماند]». این چه پیغامی است که قبولی رسالت پیامبر، وابسته به آن است؛ رساندن خبر ولایت امام علی علیه السلام به مردم مُهر قبولی رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله بود که اگر پیامبر صلی الله علیه و آله این پیام را نمی رساند، رسالت او ناتمام بود. در این روز پیامبر صلی الله علیه و آله ، علی علیه السلام و فرزندان او را به عنوان ائمه هدی و جانشینان خود به همه معرفی می کند ؛ و این دوازده نور ولایت و امامت ، از امام علی علیه السلام تا امام مهدی(عج) را به زبان می آورد و می فرمائید « نور از طرف خداوند درمن ، سپس علی علیه السلام و نسل او تا مهدی قائم(عج) قرار داده شده است»
آری عید غدیر بزرگترین عید است، عید غدیر بزرگترین ، حادثه تاریخ است ، که قبولی عظیم‌ترین رسالت آخرین پیامبر و 23 سال زحمت و کوشش او در گرو آن است.
از غدیر تا غدیر
غدیر بزرگترین عید است و عید الله اکبر است، چون روز معرفی امامت و ولایت است. لذا نهم ربیع الاول، روز امامت امام زمان(عج) ، نیز عیدی بزرگ و مهم است. چرا که امام علی علیه السلام و امام مهدی(عج) از یک نور هستند. امام علی علیه السلام، نهم ربیع را « َ یوْمُ الْغَدِیرِ الثَّانِی‏؛ روز غدیر دوم » می‌نامد.
و این بزرگی و عظمت نه تنها در غدیر، که ولایت امام علی علیه السلام در آن اعلام می‌شود، بلکه در تمام روزهایی که ائمه ولایت و امامت خود را آغاز می کنند، وجود دارد.
پس نهم ربیع و آغاز امامت و ولایت امام زمان، تالی تلو غدیر، و جریان واحد است که از غدیر آغاز می شود و با مهدی ، پایان می یابد.
عید واقعی
وقتی که امام مهدی(عج) ظهور می کند، آن روز عید واقعی خواهد چرا که در اعیاد دیگر به تعبیر امام صادق علیه السلام حزن و اندوه اهل بیت تازه می شود. « مَا مِنْ عِیدٍ لِلْمُسْلِمِینَ أَضْحًی وَ لَا فِطْرٍ إِلَّا وَ هُوَ یجَدَّدُ فِیهِ لآِلِ مُحَمَّدٍ حُزْنٌ قِیلَ وَ لِمَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُمْ یرَوْنَ حَقَّهُمْ فِی یدِ غَیرِهِمْ ؛هیچ عیدی نیست ،مگر آن که درآن حزن و اندوه ال محمد تازه می شود ،از امام علت آن را پرسیدند؟ امام فرمودند: چون حق اهل بیت در دستان دیگران است» .
روز ظهور، عید واقعی خواهد بود چرا که تمام حزن و اندوه اهل بیت تمام شود ، و تمام شکوه و عظمت اهل بیت دوباره برمی گردد . زیرا که امام مهدی(عج) حق اهل بیت را می گیرد و به آنها برمی گرداند . پیامبر در این زمینه می فرماید «مهدی حق خداوند و هر حقی را که برای ماست خوهد گرفت»
آری با ظهور حضرت مهدی (عج) تمام ناعدالتی ها رخت خواهد بست و عید واقعی انسانیت همان روز خواهد بود، روزی که امام مهدی (عج) نه تنها حق اهل بیت، بلکه حقوق تمام انسان ها را خواهد گرفت . و روزی که جادوی فرعونیان، و ستم طاغوتیان، با برق ظهور مهدی خواهد رفت، آن روز، روز عید خواهد بود.
نوروز روز ظهور
در روایتی آمده که ظهور امام زمان (عج) در روز نوروز خواهد بود . (این روایت چه درست باشد یا نباشد) می توان این را گفت که روز ظهور امام زمان(عج) نوروز خواهد بود و روزی نو ، روزی که تمام طراوت نوروزی و بهاری به همه عالمیان هدیه داده می شود، و از ظلم و ستم خبری نخواهد بود، جهان را سراسر عدل و داد فرا خواهد گرفت ، همان گونه که از جور و ستم پر گشته بود .
آن روز ، روز برگشت به همه پاکی ها و خوبی‌هاست. آن روز، روزی است که بدی‌ها رخت بر خواهند بست. آن روز زمستان خواهد رفت و بهار واقعی سر بر خواهد آورد.

سید محمد موسوی ـ دوماهنامه امان شماره 10