نشریه امان

در شماره قبل گفتیم که خانواده کوچک‌ترین نهاد اجتماعی است که نقش بالنده و اساسی در تکوین جامعه دارد. خانواده زمینه ساختارهای هویتی و عاطفی جامعه فردا را مهیا می‌نماید. خانواده با التزام عملی به اصول اعتقادی خویش زمینه‌ساز جامعه کلان فردا است که باید روابط اجتماعی، عاطفی، سیاسی ـ فرهنگی آن در جهت ارزش‌های بایسته نظام گیرد. و همچنین نقش آن را در جامعه‌پذیری افراد، بررسی و تفاوت جامعه امروز را با جامعه گذشته بیان کردیم ؛دراین شماره اصول دیگر خانواده مهدوی را بیان خواهیم کرد.
1ـ تعریف خانواده چیست؟
اصل اول حاکم بر خانواده اصل تعریف خانواده است: خانواده مجموعه‌ای از افراد است که وظیفه دارد تحت سرپرستی پدر خانواده در مسیر رضایت ولی خدا خود را شکل و ارتقاء داده و در تعامل با محیط اطراف نیز نه تنها از خود پاسداری نموده بلکه براساس باورهای خود در رشد و شکوفایی جامعه نیز تاثیرگذار باشد.
با این تعریف از خانواده باید اصول دیگر را نیز پذیرفت.
2ـ نقش پدر
پدر به عنوان سرپرست خانواده باید در مسیر رضایت ولی خدا گام‌های اساسی را جهت رشد و شکوفایی استعدادهای اعضای خانواده بردارد. پس رضایت ولی خدا یک مولفه اساسی است که عدم توجه به آن نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند ؛ که نظام خانواده را نیز مخدوش می‌نماید. رضایت ولی خدا در متن زندگی، روح حاکم بر زندگی است که در کلمه (حضور مستمر امام) تجلی می‌یابد. اگر این «حضور» خوب احساس شود و سرپرست خانواده با درک واقع بینانه از آن، تصمیم به تسری آن به اعضای خانواده را داشته باشد گام اساسی در جهت تشکیل یک خانواده مهدوی، برداشته شده است.
پس تعریف مطروحه در اصل اول تعریف یک خانواده مهدوی است که می‌توانیم به اینگونه نیز اصل اول را تبیین نماییم که:
خانواده مهدوی، خانواده‌ای است که با درک حضور ولی خدا در متن زندگی سعی دارد رفتار خویش را با رضایت ولی خدا انطباق داده و خود را در مسیر اهداف آن سالار مکتب عشق و آن یار غائب از نظر به شکوفایی برساند تا نه تنها در مقابل اهریمنان انس و جن مقاوم باشد که آن‌ها را نیز در مسیر حق راهبری نماید.
3ـ قبول عبودیت پروردگار
قبول عبودیت پروردگار باید روح حاکم بر زندگی اعضای خانواده خانواده باشد. عبودیت خدا اعضاء را در یک مسیر روشن راهبری می‌کند و به هویت می‌رساند.
4 ـ اصل تحول و دگرگونی ارادی اعضا خانواده.
انسان خواه ناخواه در مسیر نظامی که خداوند هستی طراحی نموده در حرکت است و «تحول و دگرگونی» امری است دائمی و مستمر که همه افراد جامعه را شامل می‌شود ؛ اما گاهی این تحول ارادی می‌شود ؛ و آن وقتی است که اعضاء خانواده جدی‌تر خویشتن خویش را با دستورات الهی همراه نمایند و خود را در مقابل عوامل تأثیرگذار رها نکنند؛ و این وقتی است که اعضای خانواده با شناخت و معرفت به خدا و رسول پاک او، معرفت به امام خویش نیز داشته باشد که در غیر این صورت نه تنها آن‌ها رشدی نخواهند کرد که روز به روز به قهقرا و عقب گرد تنّزل خواهند کرد.
5ـ ارتقای سطح آگاهی خانواده.
ارتقای سطح آگاهی خانواده با توجه به اصل 4، باید اعضاء خانواده با اصول و اهداف ارزشی آشنا گردند. چه در غیر این صورت ممکن است ضمن تبعیت از خرافات و الزامات غلط که از تعصبات کور نشأت می‌گیرد، تسلیم بی چون و چرای عوامل تأثیرگذار منفی در جامعه شوند که هویت و ساختار شخصیت او را جریحه‌دار نمایند.
باید اعضاء خانواده با امام زمان(عج) آشنا شوند و این آشنایی نه در حد اطلاعاتی از شناسنامه و اسم و رسم آن عزیز ـ که این خوب است ـ اما کافی نیست که باید باور کنند او اولاً زنده است و ثانیاً «حاضر» است و «غیبت» او نه به منزله «عدم حضور» که به معنای «عدم ظهور» است. او ظاهر نیست اما حاضر است.
آن‌ها باید بدانند هر هفته امام زمان(عج) از احوالات انسان با خبر می‌شود و نه تنها در طول هفته، که هر روز و نه هر روز، که هر ساعت و نه هر ساعت، که هر لحظه، زیرا امام هر وقت بخواهد و اراده کند می‌داند آنچه را که باید بداند، پس با این آگاهی و با آن درک عبودیت حضرت حق اعضای خانواده به آگاهی مطلوب و آزادی نسبی از غیر خدا دست می‌یابند و نه تنها از بحران‌های اجتماعی خلاصی می‌یابند و به مقام صبر و ایستادگی می‌رسند. که به بالندگی و نشاط و اطمینان و آرامش و تلاش در جهت اشاعه ارزش‌های الهی دست می‌یازند.
6ـ اصل ارتقاء سطح سلامت جسمی و روشی خانواده مبتنی بر فرهنگ مهدویت
اصل فوق به استناد مبانی اسلام باید تعریف شود. وقتی می‌گوییم فرهنگ مهدویت یعنی اسلام یعنی قرآن و عترت . یعنی تمامیت دین خدا ،فرهنگ اسلامی یعنی فرهنگی که باید با رضایت ولی خدا همراه باشد.
سلامتی جسمی نیز باید در جهت رضایت او باشد یعنی اینکه از طریق حق به حقیقت و حق برسیم. یعنی هم در مسیر اطاعت از امام گام برداریم و هم در نیل به مقصد در مسیر او باشیم و رضایت او را طلب نماییم در تغذیه به خویش دقت کنیم روزی حلال را بخوریم و بیاشامیم و همچنین در مصرف میانه رو باشیم و در انفاق و بخشش متناسب با ظرفیتی که داریم اقدام نماییم. طوری انفاق نکنیم که طاقت آن را نداشته باشیم.
بدیهی است اگر خوراکی متناسب با حلال و حرام تعریف شود و حتی از شبهات بپرهیزیم می‌توانیم گام‌های اساسی را برداریم و از نظر روحی و روانی نیز به آرامش و سکینه و اطمینان قلبی برسیم که این همه را وقتی به ما می‌دهند که ما از کانال انتقال غذا به روح که جسم است؛ مراقبت نماییم و حق او را ادا کنیم.
اهداف کوتاه مدت و بلندمدت
اهدافی را که باید در مسیر زندگی با لحاظ اصول بالا مدنظر قرار دهیم عبارتند از:
1. اصلاح و ارتقاء سطح تفکر و تعاملات اعضای خانواده با یکدیگر و دیگران مبتنی بر رضایت ولی خدا .
2. زمینه‌سازی جهت رشد و شکوفایی استعدادهای اعضای خانواده و نیز استمرار ارادی حرکت انسان به سوی پروردگار.
3. انتظام و انسجام زندگی از نظر مادی و فرهنگی براساس ارزش‌های اسلامی مبتنی بر تفکر و فرهنگ مهدوی.
4. مراقبت از خود و تلاش در جهت اصلاح جامعه بر اساس اصول حاکم بر باورهای فرهنگی خانواده.
اهداف فوق اهداف کلان است که باید هر یک از آن‌ها به تفصیل مورد بحث و مداقه قرار گیرد. در غیر این صورت در حد کلان و به صورت «شعار» باقی می‌ماند. زیرا جمله معروفی هست که می‌گوید: می‌دانیم «خوب» چیست؛ بگو: چگونه خوبی را پیاده کنیم؟ انشاء الله در مقاله بعدی از اهداف بحث می‌کنیم و موارد فوق و چند مورد دیگر را به تفصیل مورد بحث قرار خواهیم داد.
رویکرد حاکم بر زندگی مهدوی
رویکردها، جهت و روح حاکم بر زندگی هستند که زندگی بر اساس آن‌ها شکل می‌گیرد و هویت می‌یابد. رویکرد زندگی مهدوی یک چیز بیشتر نیست و آن تلاش در جهت کسب رضایت ولی خدا است. این تلاش، تلاش مقدسی است که با «درک حضور» امام زمان(عج) شکل گرفته و عینیت می‌یابد.
بیاییم زندگی خوبی را با رضایت آن عزیز همراه نماییم. چراکه او آگاه است. پس «اشتباه» ندارد و او «آزاد از غیر خدا» است؛ پس گناه نمی‌کند. آری او عزیز و دوست داشتنی است؛ زیرا از ما به ما آگاه‌تر و از ما به ما مهربان‌تر است.

همایون صدوقی ـ دوماهنامه امان شماره 10