«مشارطه» آن است كه در اول روز مثلاً با خود شرط كند كه امروز بر خلاف فرموده خداوند تبارك و تعالی رفتار نكند. و این مطلب را تصمیم بگیرد. و معلوم است كه یك روز خلاف نكردن، امری است خیلی سهل، انسان می تواند به آسانی از عهده برآید. تو عازم شو و شرط كن و تجربه نما ببین چقدر سهل است. ممكن است شیطان و جنود آن ملعون بر تو این امر را بزرگ نمایش دهند، ولی این از تلبیسات آن ملعون است؛ او را از روی واقع و قلب لعن كن، و اوهام باطله را از قلب بیرون كن، و یك روز تجربه كن، آن وقت تصدیق خواهی كرد.
مشارطه، مراقبه و محاسبه
از اموری كه لازم است از برای مجاهد، مشارطه و مراقبه و محاسبه است.
«مشارطه» آن است كه در اول روز مثلاً با خود شرط كند كه امروز بر خلاف فرموده خداوند تبارك و تعالی رفتار نكند. و این مطلب را تصمیم بگیرد. و معلوم است كه یك روز خلاف نكردن، امری است خیلی سهل، انسان می تواند به آسانی از عهده برآید. تو عازم شو و شرط كن و تجربه نما ببین چقدر سهل است. ممكن است شیطان و جنود آن ملعون بر تو این امر را بزرگ نمایش دهند، ولی این از تلبیسات آن ملعون است؛ او را از روی واقع و قلب لعن كن، و اوهام باطله را از قلب بیرون كن، و یك روز تجربه كن، آن وقت تصدیق خواهی كرد.
و پس از این مشارطه، باید وارد «مراقبه» شوی و آن چنان است كه در تمام مدت شرط، متوجه عمل به آن باشی؛ و خود را ملزم بدانی به عمل كردن به آن؛ و اگر خدای نخواسته در دلت افتاد كه امری را مرتكب شوی كه خلاف فرموده خداست، بدان كه این از شیطان و جنود او است كه می خواهند تو را از شرطی كه كردی باز دارند. به آنها لعنت كن و از شر آنها به خداوند پناه ببر؛ و آن خیال باطل را از دل بیرون نما و به شیطان بگو كه من یك امروز با خود شرط كردم كه خلاف فرمان خداوند تعالی نكنم، ولی نعمت من سال‌های دراز است به من نعمت داده، صحت و سلامت و امنیت مرحمت فرموده و مرحمت‌هایی كرده كه اگر تا ابد خدمت او كنم از عهده یكی از آنها بر نمی آیم، سزاوار نیست یك شرط جزئی را وفا نكنم. امید است ان شاء الله شیطان طرد شود و منصرف گردد و جنود رحمان غالب آید.
و این مراقبه با هیچ یك از كارهای تو از قبیل كسب و سفر و تحصیل و غیرها منافات ندارد.
و به همین حال باشی تا شب كه موقع «محاسبه» است، و آن عبارت است از اینكه حساب نفس را بكشی در این شرطی كه با خدای خود كردی كه آیا به جا آورد [ی]؟ و با ولی نعمت خود در این معامله جزئی خیانت نكردی؟
اگر درست وفا كردی، شكر خدا كن در این توفیق و بدان كه یك قدم پیش رفتی و مورد نظر الهی شدی؛ و خداوند ان شاء الله تو را راهنمایی می كند در پیشرفت امور دنیا و آخرت، و كار، فردا آسانتر خواهد شد. چندی به این عمل مواظبت كن، امید است ملكه گردد از برای تو، به طوریكه از برای تو كارخیلی سهل و آسان شود؛ بلكه آن وقت لذت می بری از اطاعت فرمان خدا و از ترك معاصی در همین عالم، با اینكه اینجا عالم جزا نیست لذت می برد و جزای الهی اثر می كند و تو را ملتذّ می نماید.
و بدان كه خدای تبارك و تعالی تكلیف شاق بر تو نكرده و چیزی كه از عهده تو خارج است و در خور طاقت تو نیست بر تو تحمیل نفرموده، لكن شیطان و لشكر او كار را بر تو مشكل جلوه می دهند، و اگر خدای نخواسته در وقت محاسبه دیدی سستی و فتوری شده در شرطی كه كردی، از خدای تعالی معذرت بخواه و بنا بگذار كه فردا مردانه به عمل شرط قیام كنی، و به این حال باشی تا خدای تعالی ابواب توفیق و سعادت را بر روی تو باز كند و تو را به این صراط مستقیم انسانیت برساند.
. چهل حديث، ص9و 10.
دوماهنامه امان شماره 12
