نشریه امان

در شماره‌های پیشین مواردی از مصادیق رشد اخلاق در عصر حكومت امام زمان(عج) بیان شد، در این شماره نیز به برخی دیگر از این مصادیق می‌پردازیم.
3. انقلاب اخلاقی، عبادی
وقتی در رأس همه جوامع عالم، انسان كامل و معصومی باشد كه بتواند رفتار عاقلانه را به مردم بیاموزد، مردم تحت تأثیر اخلاق عملی امام و داشتن الگویی كامل، متحول شده و طبق فرمایش پیامبر عالی‌قدر اسلام صلی الله علیه و آله به اطاعت خدا گرایش و تمایل پیدا می‌كنند، در حدیث نبوی آمده است: «و تعكف الناس علی الطاعة و الخشوع و الدیانة؛ همه مردم به اطاعت و عبادت خداوند گراییده، در اجرای احكام دیانت می‌كوشند».
بدیهی است كه در سایه اطاعت و عبودیت، رذایل اخلاقی رفته رفته از ساحت انسان، رخت بر خواهد بست. امام صادق علیه السلام در تصویر پیشرفت اخلاقی انسان‌ها در دوران ظهور فرمودند: «و یذهب الزنا و شرب الخمر و یذهب الربا و یقبل الناس و علی العبادات و تؤدی الأمانات؛ روابط نامشروع، مشروبات الكلی و رباخواری از بین می‌رود، مردم به عبادت و اطاعت روی می‌آورند، امانت‌ها را به خوبی رعایت می‌كنند».
4. احیای كتاب و سنت
بی‌شك تمام اخلاق حمیده و ملكات فاضله انسانی در كتاب خدا و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله خواهد بود بنابراین، امام عصر(عج) مردم خسته از شرارت‌ها و ظلم و تباهی‌ها و تشنه كلام حق را به سه اصل توحید و نبوت و ولایت دعوت می‌كند. امام باقر علیه السلام فرمود: «یدعو الناس الی كتاب الله و سنة نبیه و الولایة لعلی بن ابی طالب و البراءة من عدوه؛ او مردم را به سوی كتاب خدا، سنت پیامبر و ولایت علی بن ابی طالب و بیزاری از دشمنان حضرت دعوت می‌كند.»
امام مهدی(عج) كه داناترین كس به علوم و معارف الهی است آن‌چه را كه مورد نیاز بشری است به مردم خواهد آموخت. چرا كه پیشوای پنجم به جابر جعفی فرمود: ان العلم بكتاب الله عزوجل و سنة نبیه ینبت فی قلب مهدینا كا ینبت الزرع عن احسن نباته فمن بقی منكم حتی یلقاه فلیقل حین یراه...؛ علم به كتاب خدا و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله در دل مهدی ما ریشه می‌دواند؛ آن چنان كه گیاه در دل زمین‌ها ریشه می‌دواند. هر كس در آن عصر او را ملاقات كند، این گونه به او سلام و تحیت بگویت: «السلام علیكم یا اهل بیت الرحمة و النبوة و معدن العلم و موضع الرسالة».
این دعوت كه با عمل نیز همراه است، به قدری تأثیرگذار است كه امام علی علیه السلام فرمود: «حتی لا یبقی قریة الا نودی فیها بشهادة ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله بكرة و عشیاً؛ دیگر در روی زمین هیچ نقطه‌ای نمی‌ماند جز این‌كه دیگر در روی زمین هیچ نقطه‌ای نمی‌ماند، جز این‌كه هر صبح و شام در آن به یكتایی خدا و رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله ندا داده می‌شود».
6. احیای قرآن
در دوران ظهور و قیام و انقلاب امام مهدی(عج) یكباره قرآن مجید از غربت و هجران بیرون می‌آید، آن زمان، وقت حاكمیت آن و هنگام اجرای قوانین روح‌بخش آن و زمان داوری به آن است.
آری آن دوران، وقت ظهور كتابی است كه قرن‌ها مردم از آن فاصله گرفته و طبق هواهای نفسانی خود به تأویل و تفسیر آن پرداخته‌اند. آن روز زمان نشستن بر سر سفره معارف قرآنی و بهره جستن از حقایق پنهانش می‌باشد. و امام به عنوان مفسر حقیقی قرآن و وحی تمامی اسرار و ناگفته‌های قرآن را تبیین خواهد نمود.
از یك نگاه می‌توان گفت كه روز ظهور امام مهدی(عج) روز تأویل قرآن است. محدث بزرگوار علی بن ابراهیم قمی در ذیل آیه «هل ینظرون الا تأویله یوم یأتی تأویله». آیا آن‌ها انتظار تأویل آیات دارند؟ آن روز كه تأویل آن‌ها فرا رسد، فرمود: این آیه درباره حضرت قائم(عج) و روز قیامت است.
امام مهدی(عج) مصداق بارز قرآن ناطق است كه با آمدن وی همه آیات قرآن تفسیر می‌شود، قرآن بر جهان حكومت می‌كند، از مهجوریت بیرون می‌آید، همه مردم به معارف ناب آن به سرعت دست پیدا می‌كنند و حتی ضعیف‌ترین افراد جامعه به این موهبت الهی خواهند رسید.
آن حضرت را به حق می‌توان فرزند قرآن دانست. او با غیر از قرآن انسی ندارد و او است كه پیش از ولادت در شكم مادر قرآن می‌خواند و نیز در حین ولادت و پس از آن، یا به تلاوت قرآن می‌پرداخت و یا به آن استدلال می‌كرد.
امام برای احیای قرآن برنامه‌های ذیل را اجرا خواهند نمود:
الف. ایجاد فضاهای قرآنی
محمد ابراهیم نعمانی در كتاب الغیبة به چند حدیث اشاره می‌كند كه دلالت بر ایجاد فضاهای قرآنی از سوی امام زمان دارد. بر اساس برخی از این روایات این مسئولیت به یاران و به شیعیان و در برخی دیگر این به دست ایرانیان سپرده می شود.
حبه عرنی گوید: امیرمؤمنان فرمود: «گویا می‌بینم كه شیعیان ما در مسجد كوفه چادرهایی برقرار ساخته‌اند و به مردم قرآن را همان‌گونه كه نازل شده می‌آموزند». اصبغ بن نباته همین روایت را از امیرمؤمنان درباره عجم نقل كرده است.
مصداق‌های بارز ایجاد این‌گونه فضاها، دستیابی زنان به معارف الهی و استفاده بهتر از كتاب خدا و وحی آسمانی است. حمران بن اعین از امام باقر علیه السلام در ضمن توصیف وضعیت دوران حكومت حضرت مهدی(عج) می‌فرماید: «... حتی زن در خانه خویش به كتاب خدا و سنت رسول الله به داوری می‌پردازد».
ب. جهاد با تأویل‌گران قرآن
بخش دیگر سیره قرآنی امام مهدی(عج) این است كه وی به هیچ گونه اجازه نمی‌دهد تا برخی از دشمنان قرآن را وسیله و دستاویزی برای جنگ با امام زمان قرار دهند، فضیل بن یسار گوید: از امام جعفر صادق علیه السلام شنیدم كه می فرمود: «هنگامی كه قائم ما قیام می‌كند، از جهل و نادانی مردم بیش از آن‌چه كه پیامبر از مردم دید، می‌بیند. گوید عرض كردم: چگونه؟ فرمود: پیامبر صلی الله علیه و آله وقتی مبعوث شد كه آنان سنگ و چوب تراشیده شده را پرستش می‌كردند، اما زمانی كه قائم ما قیام می‌كند مردم به سویش می‌آیند و همه آن‌ها كتاب خدا را در برابر او تأویل می‌كنند و با آن حضرت به احتجاج و لجاجت می‌پردازند»
و در روایت دیگری امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «هنگامی كه قائم(عج) ظهور می‌كند، (گروهی) بر او خروج می‌كنند و با تأویل كردن قرآن به دفاع از آن می‌پردازند و با این بهانه با حضرت به جنگ برمی‌خیزند».

حامد اسلامجو ـ دوماهنامه امان شماره 19