مهدویت یكی از اصیل‌ترین موضوعات اسلامی است كه قرآن و روایات فراوانی بر آن تأكید دارند و تمام فرق اسلامی اصل آن را پذیرفته‌اند و اگر اختلافی درباره آن دارند مربوط به جزئیاتش می‌باشد.
در شماره‌های قبل، پس از ذكر علل و عوامل پیدایش فرقه‌های انحرافی مهدویت، به دو تقسیم عمده، درباره این گروه‌های منحرف اشاره شد. در گروه اول، مدعیان نیابت از امام زمان، مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله، گروه دوم و برخی مصادیق آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
ب. مدعیان مهدویت
بدون شك مهدویت یكی از اصیل‌ترین موضوعات اسلامی است كه قرآن و روایات فراوانی بر آن تأكید دارند و تمام فرق اسلامی اصل آن را پذیرفته‌اند و اگر اختلافی درباره آن دارند مربوط به جزئیاتش می‌باشد.
به اعتقاد همه مسلمانان در آخرالزمان مردی الهی قیام خواهد نمود و ریشه ظلم را برخواهد كَند و با گسترش عدالت، جهان را در مسیر هدایت الهی قرار خواهد داد كه نامش حضرت مهدی(عج) است.
متأسفانه در طول تاریخ، افرادی با سوء استفاده از عقاید و احساسات پاك مسلمانان ـ خصوصاً مسلمانان گرفتار ظلم و ستم ـ حلبی‌های زنگ زده و پوسیده وجود خود یا دیگران را به جای طلای ناب مهدوی به مردم معرفی كرده‌اند و عده‌ای را به دنبال خود كشانده و در سیاه‌چال‌های گمراهی افكنده‌اند؛ مسلماً پرداختن تفصیلی به همه این مدعیان دروغین علاوه بر این كه وقت و مجال بسیاری را می‌طلبد، ضرورتی هم ندارد؛ به همین جهت فقط فهرستی از بعضی افراد و فِرَقی كه دست به این كار ناشایست زده‌اند، تقدیم می‌شود.
1. كیسانیه: آنها از پیروان مختار بن ابی‌عبیده ثقفی بودند و بعد از امام حسین علیه السلام محمد بن حنفیه را امام و مهدی موعود می‌دانستند و عقیده داشتند او از كوه رِضوی ظهور خواهد كرد.
2. باقریه: كسانی بودند كه می‌پنداشتند امام باقرعلیه السلام به شهادت نرسیده و مهدی موعود است و روزی ظهور می‌كند.
3. زیدیه: این فرقه كه اكنون هم وجود دارد، زید فرزند امام سجاد علیه السلام را مهدی می‌دانند.
4. جارودیه: آنها محمد بن عبدالله معروف به نفس زكیه را مهدی می‌دانستند.
5. ناووسیه: معتقد بودند امام صادق علیه السلام زنده و غائب است و همو مهدی موعود(عج) می‌باشد.
6. اسماعیلیه: این فرقه كه هنوز هم وجود دارد، اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام را مهدی منتظر می‌دانستند و اعلام فوت او توسط امام صادق علیه السلام را از روی تقیه می‌دانستند. البته بعضی از شاخه‌های اسماعیلیه یعنی مباركیه و قرامطیه، محمد پسر اسماعیل را مهدی موعود می‌دانستند.
7. واقفیه: معتقد بودند كه امام كاظم علیه السلام مهدی موعود است و زنده و غایب می‌باشد.
8. جعفریه: این گروه قائل به مهدویت جعفر برادر امام حسن عسكری علیه السلام شدند كه البته خود او هم مدعی امامت بوده است.
9. عسكریه: عده‌ای بودند كه امام حسن عسكری علیه السلام را مهدی می‌دانستند. گروهی از آنها معتقد بودند حضرت از دنیا نرفته، بلكه غایب شده است، اما گروهی دیگر از آنها عقیده داشتند كه حضرت شهید شده و بعداً رجعت می‌كند.
10. منصور بن‌عزیز فاطمی ملقب به الحاكم بأمرالله: ادعای مهدویت و سپس الوهیت كرد و پیروان او معروف به دروزی‌ها اكنون نیز در لبنان، سوریه و فلسطین هستند.
11. شیخ زاده كردستانی: در سال 1077 در كردستان خود را مهدی معرفی كرد.
12. عبدالله العجمی: در روز جمعه 26 رمضان سال 1081 در كنار كعبه خود را مهدی معرفی كرد و بلافاصله توسط زائران كشته شد.
13. محمد بن علی بن محمد سنوسی: در سال 1211 در الجزایر متولد شد و بعدها ادعای مهدویت كرد.
14. غلام احمد قادیانی: از اهالی پاكستان كنونی كه در سال 1249 به دنیا آمده بود، یكی از ادعاهایش مهدویت بود.
15. محمد احمد (مهدی سودانی): ابتدا به ظهور مهدی بشارت داد و سپس خود را همان مهدی موعود(عج) خواند و در سال 1308ه از دنیا رفت.
16. سید علی محمد شیرازی: معروف به باب كه ابتدا خود را باب امام زمان و سپس مهدی، پیامبر و حتی خدا خواند و در سال 1266 ه ق در تبریز اعدام شد.
. رك: فصلنامه انتظار موعود، ش 8 و 9 تابستان و پاييز 1382، ص291 ـ 316 مقاله متمهديان و مدعيان مهدويت (1)؛ همان، ش10، زمستان 1382، ص175 ـ 184، مقاله متمهديان و مدعيان مهدويت (2) نوشته محمد رضا نصوري؛ امام مهدي از ولادت تا ظهور، همان، ص565 ـ 580؛ مهدي از صدر اسلام تا قرن سيزدهم، دار مستتر، ترجمه محسن جهانسوز؛ يكصد پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان(عج)، عليرضا رجالي تهراني، ص32 ـ 39؛ زندگاني خاتم الاوصياء امام مهدي(عج)، باقر شريف قرشي، ص157ـ 162.
احمد حاج قلی ـ دوماهنامه امان شماره 20
